Black Lives Matter: De stilte verbreken

Racisme leidt tot misstanden, ongelijkheid, armoede, onrecht, geweld en dood. We rouwen mee om degenen die recent gedood zijn. Weten dat je anders behandeld wordt, zorgt voor veel frustratie en woede, getuige de vele demonstraties wereldwijd. Dit is onrecht dat ook in Nederland uitgebannen moet worden. Mensen worden gediscrimineerd en belaagd op basis van hun huidskleur, er wordt etnisch geprofileerd en er zijn ongelijke kansen. We zien het op de voetbaltribune, de arbeidsmarkt, in het onderwijs en de gezondheidszorg. En ook in de kerk zorgt kleur helaas voor scheiding en verschil in positie.

Er is ongemak bij witte Nederlanders. Want ook als je niet bewust discrimineert, blijkt dat je onderdeel bent van een ongelijk systeem. Racisme is onbewust aanwezig in de samenleving, en in het eigen denken en handelen. Schaamte speelt aan beide kanten een rol. Ongemak maakt stil, veel onderwerpen zijn niet open bespreekbaar en excuses worden moeizaam gemaakt. We trekken een rookgordijn op van mooie woorden, zonder structurele verandering. Ook binnen de kerken is het te vaak stil. Maar zonder woorden en daden komt er geen verandering.

Verlangen naar moed, ruimte en aandacht

Bij Tear verlangen we dat er naast Nederlandse waarden als directheid en je mening geven ruimte komt voor luisteren en leren. Luisteren begint bij ontmoetingen tussen christenen met verschillende huidskleuren. En dat gebeurt: Er is steeds meer openheid en verlangen naar verandering. Velen realiseren zich dat we niet op dezelfde manier verder kunnen. Er is een andere manier nodig, want discriminatie zorgt voor verwijdering van Jezus, en naar Hem willen we terug, Hij is onze bron. 

Wij verlangen naar een moedige en kwetsbare kerk. De kerk is bij uitstek de plek waar de stilte verbroken kan worden. Waar stilte woorden krijgt en schaamte verzoening kan ontvangen. Waar wat niet goed was, vergeven wordt. Ook degenen die discrimineren zijn slachtoffer van de breuklijnen in onze samenleving zij hebben genezing nodig om te ontdekken wie ze echt zijn.

Wij verlangen naar meer ruimte voor mensen van kleur op bepalende posities, en meer ruimte voor gekleurd leiderschap en diversiteit op christelijke podia. Diversiteit kan niet zonder solidariteit. Verandering vraagt iets van beide kanten. Mensen die naar voren stappen, en mensen die verder kijken dan de voor de hand liggende mogelijkheden. Soms is het nodig om een spaak in het wiel te steken.

Wij verlangen naar meer aandacht voor andere stemmen, andere boeken en de bereidheid om de Bijbel door een niet-westerse lens te lezen. Anders luisteren en leren, geeft een ander perspectief. Dat is nodig voor de donkere bladzijden van de Nederlandse geschiedenis. Maar ook voor de racismeverhalen van nu.

Wij verlangen naar meer moed om op te staan, om elke vorm van ongelijkheid aan te kaarten. Laten we oncomfortabele momenten op de werkvloer, het sportveld of in onze vriendengroep adresseren. Onrecht begint klein en moet in de kiem gesmoord worden.

Wij verlangen naar een Nederland waarin niemand zich meer bewust hoeft te zijn van huidskleur. Met een kerk die hierin positie neemt, zonder voorbehoud, in alle eerlijkheid en kwetsbaarheid. Voor die nieuwe wereld, waar relaties in alle verscheidenheid het beeld van God weerspiegelen, zullen we ons blijven inzetten.

Namens Tearfund,

Minella van Bergeijk, Geert Jan van Dijk en Martin Herlaar.