Guido de Vries: ‘Miljoenen mensen in Soedan lijden honger’

De burgeroorlog in Soedan heeft desastreuze gevolgen: volgens de Verenigde Naties hebben inmiddels meer dan 30 miljoen mensen hulp nodig, zo’n 60% van de bevolking. In de belegerde stad El-Fasher, waar 250.000 mensen vastzaten, is inmiddels sprake van hongersnood. Na anderhalf jaar belegering viel de stad eind oktober in handen van de Rapid Support Forces (RSF). De gevechten hebben geleid tot massale verwoesting, plunderingen en een nieuwe golf vluchtelingen. In gesprek met Tearfund-directeur Guido de Vries, die zelf met zijn gezin een aantal jaar in Soedan woonde.

Heb je veel contact met Soedan?

‘Ja. Wij kennen veel Soedanezen in de hoofdstad Khartoem en in de provincie Darfur, waar de situatie momenteel catastrofaal is. We hebben nog regelmatig contact met mensen in die gebieden, voor zover de communicatie het toelaat. Rondom El-Fasher is het bijna onmogelijk om contact te krijgen, maar in andere delen lukt dat beter. Zij vertellen over mensen die zijn omgekomen, over vluchtelingen die proberen veiligheid te vinden, over honger en wanhoop. Elke dag voeren zij de strijd om te overleven.’

Wat is de impact van de oorlog in Soedan? 

‘Het is nauwelijks in woorden te vatten hoe ernstig de crisis is. De burgeroorlog begon in april 2023, toen het Soedanese leger en de paramilitaire RSF met elkaar in gevecht raakten om de macht. Sindsdien is het land verscheurd door oorlog: sommige gebieden staan onder controle van het leger, andere onder die van de RSF. Vooral in Darfur, en met name in en rond El-Fasher, is het geweld momenteel extreem. Hele wijken zijn verwoest, ziekenhuizen geplunderd, en tienduizenden mensen zijn te voet op de vlucht, vaak zonder voedsel of water. Sinds de RSF de stad El-Fasher heeft ingenomen, zijn naar schatting ruim 80.000 mensen gevlucht naar de dichtstbijzijnde kampen in Tawila, ongeveer vijftig kilometer verderop. Die tocht is zwaar en gevaarlijk: de hitte is ondraaglijk, het gebied is droog en woestijnachtig, er is nauwelijks eten of drinken, en gewapende milities, waaronder de RSF, maken de route levensgevaarlijk. Vooral vrouwen en meisjes lopen een groot risico op seksueel geweld.

Veel van de 80.000 mensen die uit El-Fasher zijn gevlucht, hebben de opvangkampen nog niet bereikt. Dat doet vrezen dat het dodental verder zal stijgen. Het snijdt dwars door mijn ziel om de honger, het geweld en de wanhoop te zien. Meer dan de helft van de bevolking heeft humanitaire hulp nodig, miljoenen mensen lijden honger en de hongersnood breidt zich uit.’

Je bezocht vorig jaar nog een kamp voor Soedanese vluchtelingen in buurland Tsjaad. Wat maakte daar indruk op je?

‘Het persoonlijke verhaal van Harafa raakte me diep. Ze was drie dagen te voet onderweg, zwanger van haar jongste, en moest schuilen voor milities. Uiteindelijk vond ze in het kamp een plek om een hutje te bouwen en kreeg ze basisvoorzieningen. Zo’n ontmoeting laat zien hoe kwetsbaar de mensen zijn, maar ook hoe veerkrachtig.

Wat me vooral bijbleef, is de enorme nood: miljoenen mensen zitten vast in Soedan of zijn op de vlucht, zonder genoeg voedsel, water of veiligheid. Het bevestigde voor mij dat humanitaire hulp niet kan wachten. En ook nu geldt dat elk moment telt om levens te redden en hoop te bieden.’

Wat hoop je met dit interview te bereiken?

‘Ik vind het belangrijk dat de lezer niet alleen bewust is van het immense leed in Soedan, maar dat dit verhaal ook oproept tot actie. Dertig miljoen mensen hebben hulp nodig, dertien miljoen zijn op de vlucht, en meer dan zevenhonderdduizend zijn in hongersnood. Ik hoop dat we ons realiseren dat achter deze onvoorstelbare cijfers echte gezinnen schuilgaan, net als Harafa en haar kinderen. Ik hoop dat mensen zich geraakt voelen, dat ze meeleven, bidden, en waar mogelijk praktisch helpen: bijvoorbeeld door te doneren zodat we water, voedsel en medische zorg kunnen bieden. Maar vooral hoop ik dat mensen voelen dat ze iets kunnen betekenen: dat zelfs een klein gebaar of een kleine bijdrage levens kan redden en hoop kan brengen in de duisternis.’

In samenwerking met EO Metterdaad voert Tearfund deze noodhulpactie in Soedan uit om mensen te steunen die het zwaarst zijn getroffen door de oorlog en de toenemende hongersnood.