Slachtoffer van misbruik wordt Inspired Individual

Schaamte zonder schuld

Rose groeide op in een gezin zonder vader. ‘Mijn moeder droeg de zorg voor acht kinderen en dat viel haar behoorlijk zwaar. Het was een lastige tijd voor ons als gezin. Ondanks deze situatie deed onze moeder er alles aan om ons het beste te geven. Zo kon ik op jonge leeftijd al naar school en daar genoot ik enorm van. Ik hield ervan om dingen te leren en ik bleef altijd doorvragen, soms tot irritatie van docenten aan toe.’

Als tiener kreeg Rose een enorme klap te verduren. ‘Op 14-jarige leeftijd ben ik verkracht door de vriend van een vriendin. Ik was enorm in de war door wat er gebeurd was en schaamde me diep en durfde het niemand te vertellen.’ Lang kon Rose dit niet volhouden, want ze bleek zwanger. ‘Vanaf dat moment kon ik niet meer verbergen wat er met mij gebeurd was. Mijn oudere broer nam me bij hem in huis. Ik had toen al een tijdje geen vast woonadres. Vanaf toen verliet ik het huis zo min mogelijk uit angst voor de pijnlijke blikken van de mensen die ik op straat zou tegenkomen. In Liberia wordt de vrouw vaak al schuldige aangewezen, zelfs als je eigenlijk slachtoffer bent. Die veroordeling heb ik ook ervaren en het heeft mij veel pijn gedaan.’

Leren liefhebben

De periode na de geboorte van haar dochtertje heef Rose als erg ingewikkeld ervaren. Ze vond het lastig haar eigen kindje volledig te accepteren en lief te hebben. ‘Natuurlijk had dat kleine meisje zelf niks misdaan, maar ze bleef mij herinneren aan de jongen die mij iets gruwelijks had aangedaan. Ik haatte hem en de situatie waar hij mij in had gebracht.’ Rose haar manier van denken veranderde toen ze haar huidige man ontmoette. ‘Kort na de geboorte van mijn dochtertje besloot ik weer terug naar school te gaan. Daar ontmoette ik mijn man en bij hem proefde ik geen veroordeling. Integendeel, hij accepteerde haar volledig en ontving haar met open armen. Dankzij mijn man heb ik mijn dochter ook zelf leren liefhebben.’

Het moet en kan anders

Inmiddels is Rose getrouwd en vormt ze samen met haar man en kinderen een warm gezin. Regelmatig ontvangt ze vrouwen en meisjes die te maken hebben gehad met seksueel of gendergerelateerd geweld, vanuit de overtuiging dat deze groep niet de ondersteuning ontvangt die juíst zo hard nodig is. Rose laat zo veel mogelijk een tegengeluid horen in de gesprekken. ‘Seksueel geweld lijkt soms heel gewoon in Liberia. Vaak worden daders niet eens gestraft voor hun wandaden en dat terwijl ze soms hele gezinnen geruïneerd achterlaten. We moeten af van de acceptatie van seksueel geweld, want het is niet normaal wat hier soms gebeurt.’

Oog in oog met het meisje van toen

De organisatie DUHASC die Rose in 2003 oprichtte, ondersteunt inmiddels verschillende vrouwen, allemaal met een eigen verhaal. Rose is er daarbij niet alleen zelf voor de vrouwen, de vrouwen zijn er ook voor elkaar. ‘In onze Journey to healing-workshop creëren we een veilige omgeving waar de vrouwen de kans krijgen om hun ervaringen met elkaar te delen. We hebben maandelijkse bijeenkomsten waar zij elkaar emotioneel ondersteuning bieden.’ In de gesprekken die Rose zelf voert, merkt ze regelmatig op dat de verhalen lijken op het verhaal uit haar eigen jeugd. ‘Ik begrijp wat het betekent om slachtoffers te zijn. Wanneer ik met meiden spreek die iets vergelijkbaars hebben meegemaakt als ik, dan heb ik vaak het idee dat ik met mijn jongere zelf praat en dan raakt het verhaal mij extra hard. De nare ervaring die ik had als 14-jarig meisje, daagt me dan ook uit om te blijven omzien naar de jonge kwetsbare meisjes van nú.’

Toekomstgericht

Rose is dankbaar voor al het werk dat ze, samen met de betrokkenen bij DUHASC, kan verzetten. En haar organisatie groeit! ‘Mijn plan is om dit jaar mijn baan als docent, die ik er nog naast had, op te zeggen en mij volledig te richten op de organisatie.’ Naast de workshops die gegeven worden, wil Rose meer aandacht gaan besteden aan de levensomstandigheden van de vrouwen. Een groot deel van de deelnemende vrouwen is alleenstaand en maakt zich zorgen over hun kinderen. Zij doen er alles aan om voldoende te verdienen zodat hun kinderen naar school kunnen gaan. Het begin van deze toekomstdroom is er al. ‘We zijn net buiten de stad een kleine agrarische onderneming gestart en op dit moment hebben we twee hectare grond tot onze beschikking waar we verschillende groenten willen laten groeien. Alle vrouwen die hier komen werken, kunnen zelfstandig aan de slag en ontvangen een passend loon, zodat ze hun gezinnen kunnen onderhouden. In de toekomst willen we graag verder uitbreiden met pluimvee.’

Elk jaar trekt Rose nieuwe lessen uit het werk dat ze moet haar organisatie doet. ‘Ik heb geleerd dat het samenwerken en het delen van onze emoties, onze kennis en ons zoeken naar gerechtigheid voor elkaar, genezing kan brengen in het leven van kwetsbare vrouwen. We vormen met DUHASC een familie van geweldige vrouwen met ieder een groot potentieel. Zij geven mij elke dag opnieuw de motivatie om nog meer inzet te tonen.’