Terugblik 2021: onze projecten in Oost-, Midden en West-Afrika

In Oost- en Centraal Afrika werkten we in 2020 in deze landen:

• Centraal-Afrikaanse Republiek
• Democratische Republiek Congo
• Ethiopië
• Nigeria
• Zuid-Soedan

Centraal-Afrikaanse Republiek  

In de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) bevindt zich één van de grootste aaneengesloten regenwouden ter wereld. De grond van het land bevat goud en diamanten, en toch is het één van de armste landen ter wereld.

CAR kent veel interne conflicten die pijnlijk genoeg worden veroorzaakt door internationale belangen rond de grondstoffen van het land. Andere oorzaken van de onrust zijn een niet goed werkend overheidssysteem, de aanwezigheid van verschillende rebellengroepen en het feit dat een toekomstperspectief bij met name de jongere generatie ontbreekt. Na de verkiezingen van eind december 2020 zijn de interne conflicten verder toegenomen. Botsingen tussen gewapende eenheden zorgden voor veel gewelddadigheden en criminele activiteiten, en hebben een nieuwe golf van ontheemden veroorzaakt.

Als gevolg hiervan hebben 2,8 miljoen mensen – meer dan de helft van de bevolking – noodhulp nodig, met name op het gebied van voedselhulp, toegang tot gezondheidszorg, schoon water en hygiëne. Met financiering van de Europese Unie verlenen Tearfund en collega-organisatie International Medical Corps (IMC) sinds juni hulp onder de getroffen gemeenschappen in Bambari, in het zuiden van CAR.

De hulp ondersteunt zes gezondheidsfaciliteiten waardoor mensen toegang krijgen tot betere medische zorg en medicijnen. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook waterpompen en sanitaire voorzieningen gebouwd. Het project omvat ook onderwijs op het gebied van hygiëne, en psychosociale hulpverlening voor (met name) slachtoffers van seksueel geweld. Aan verzorgers van kinderen die te kampen hebben met ondervoeding, wordt onderwijs gegeven en waar nodig krijgen baby’s en kinderen extra voeding. In 2021 hebben we 68.545 mensen bereikt.

Democratische Republiek Congo (DRC)  

De Democratische Republiek Congo (DRC) is al decennialang verstrikt in een negatieve spiraal van conflict en armoede. Zo’n 80% van de bewoners leeft in armoede en de bevolking in de oostelijke provincies, waar Tearfund werkzaam is, wordt regelmatig geteisterd door geweld. De vluchtelingenproblematiek legt extra druk op de toch al zwakke sociale structuren en basisvoorzieningen. De impact van COVID-19 is ook in Congo duidelijk voelbaar en geeft naast gezondheidsrisico’s ook extra risico op huiselijk geweld. De economische recessie heeft gezorgd voor een toename van armoede en honger. Aan de meest kwetsbare mensen in de provincies Ituri, Noord- en Zuid-Kivu verlenen we zowel noodhulp als structurele ontwikkelingshulp, met waar mogelijk een betekenisvolle rol voor de lokale kerk. Noodhulp richt zich onder meer op toegang tot water- en sanitaire voorzieningen en ondersteuning in levensonderhoud, middels financiële ondersteuning in combinatie met landbouwtraining en distributie van zaaigoed voor de meest kwetsbare mensen.  

Ook is er voorlichting gegeven en zijn beschermende middelen uitgedeeld om de lokale bevolking en gezondheidskliniek in de stad Beni te helpen zich te beschermen tegen COVID-19. Door noodhulpprojecten werden in totaal circa 51.000 personen bereikt. Structurele hulp wordt geboden door het stimuleren van levensonderhoud en milieubescherming. Hierbij waren 30 lokale kerken betrokken en werden meer dan 627 personen direct bereikt. Via meerdere projecten wordt gewerkt aan de preventie en aanpak van seksueel en huiselijk geweld en het bevorderen van gendergelijkheid. Kerkleiders vervullen hierin een sleutelrol en krijgen vanuit Bijbels perspectief training over de waarde van man en vrouw, om op die manier gendergerelateerd geweld en ongelijkheid binnen hun gemeenschap tegen te kunnen gaan. De lokale gemeenschap gaat met elkaar in dialoog over deze thematiek, op zoek naar nieuwe manieren van kijken naar man-vrouw verhoudingen. Ook vormen gemeenschappen zelf comités die lokaal voorlichting geven, pleiten voor betere zorg voor slachtoffers van geweld, en die slachtoffers doorverwijzen naar bijvoorbeeld medische of juridische hulp. Hierbij waren 32 lokale kerken betrokken en werden 2.612 personen bereikt. Tenslotte is een innovatieproject gestart waarin deze aanpak in een humanitaire crisissituatie is toegepast. Middels dit project leren we hoe we ook in noodhulpsituaties kunnen werken aan de preventie en aanpak van seksueel en gendergerelateerd geweld.  

Foto: Jodi Hinds

Ethiopië  

Ethiopië heeft meer dan 104 miljoen inwoners, en de meerderheid daarvan is afhankelijk van landbouw of veeteelt. De klimaatverandering zorgt ervoor dat periodes van droogte langer duren en periodes van neerslag intensiever zijn. Hierdoor vinden er regelmatig overstromingen plaats en worden gewasopbrengsten verminderd. Naast deze grotere druk op de voedselzekerheid wordt het land geconfronteerd met sterke inflatie en politieke onrust. De aanhoudende conflicten tussen de regionale staat Tigray (in het noorden) en de federale regering hebben de levens van duizenden mensen gekost en een stroom van miljoenen vluchtelingen veroorzaakt. 

In 2021 bood Tearfund noodhulp aan de getroffen gezinnen in Tigray en de nabijgelegen regio Afar. Respectievelijk 1.339 en 11.290 mensen ontvingen voedselpakketten, materiaal voor huisvesting, voorlichting op het gebied van hygiëne, en cash.  

Dit jaar zijn een aantal nieuwe projecten van start gegaan. Eén daarvan is gericht op het houden van dialogen binnen een gemeenschap in de regio Oromia om daarmee aan vrede te bouwen. Kerk- en lokale leiders worden getraind om harmonieuze gesprekken tussen verschillende etnische groepen te bevorderen en zo conflictsituaties te voorkomen. Via dit project worden 1.440 mensen bereikt. 

Een ander nieuw project in Afar heeft als doel de weerbaarheid te vergroten tegen toekomstige (natuur)rampen en het levensonderhoud en de voedselzekerheid te verbeteren. Hiervoor zijn 25 gemeenschapsleiders getraind. 

Een groot deel van de jonge generatie (18-35 jaar) kan na het volgen van een opleiding geen baan vinden. Daarom zijn we in het district Offa (Zuid-Ethiopië) een project ter verbetering van de werkgelegenheid gestart. Het project telt 75 begunstigden. Jongeren worden getraind in het ontwikkelen van sterke, duurzame ondernemingen en ondersteund bij het vinden van mogelijkheden op de bestaande, lokale markt.  

Een project in Oost-Dembia ondersteunt nieuwe inkomensgenererende activiteiten voor jongeren en vrouwen, zoals veeteelt, bijenteelt en duurzame landbouw. Ten slotte wordt via zelfhulpgroepen in Shashamene gewerkt aan de inclusie van mensen met een handicap. Hierbij zijn tien lokale kerkleiders betrokken.  

Nigeria  

Nigeria heeft de grootste bevolking en economie van Afrika. De bevolking is jong en groeit snel, en wordt gekenmerkt door veel etnische groepen. In het overwegend christelijke zuiden is er economische ontwikkeling. Het noorden kent veel armoede en er leven vooral moslims. Al een lange tijd lijdt het noordoosten onder het conflict met Boko Haram. Dit is een belangrijke oorzaak dat 8,7 miljoen mensen dringend behoefte hebben aan humanitaire hulp. Er is een enorme voedselschaarste in het land waardoor naar schatting 5,1 miljoen mensen ernstige voedseltekorten hebben. In een aantal regio’s is de situatie zo ernstig dat bij verdere verslechtering sprake zal zijn van hongersnood.

Tearfund werkt sinds enkele jaren samen met partnerorganisatie CRUDAN in de staat Borno, in het uiterste noordoosten van Nigeria. De hulpverlening is gericht op voedselvoorziening via cashdistributies aan 6.000 personen. Daarnaast is er een waterpomp geïnstalleerd (op basis van zonne-energie) die aan 15.000 mensen toegang tot veilig drinkwater geeft. Diezelfde mensen hebben ook een hygiënepakket ontvangen met onder meer zeep, shampoo en een emmer. Er zijn 100 noodlatrines gebouwd die 899 mensen toegang bieden tot goede sanitaire mogelijkheden.

Het project heeft diverse trainingen gegeven aan 1.500 mensen (waarvan iets meer dan 1.100 vrouwen) om in eigen levensonderhoud te voorzien, onder meer door de productie van zeep en materiaal voor persoonlijke hygiëne. 600 van hen hebben een lening gekregen voor het opstarten van een eigen business.

Zuid-Soedan  

De burgeroorlog van 2013 tot 2020 heeft Zuid-Soedan in grote armoede achtergelaten. Er is nauwelijks economische groei, ondanks het feit dat het land veel natuurlijke hulpbronnen bezit, waaronder olievelden en uitgestrekte landbouwgebieden. Met name de gebieden rondom de Witte Nijl bestaan uit vruchtbaar en groen land. Het land is echter zeer gevoelig voor overstromingen en droogtes, wat het levensonderhoud onder druk zet voor vele mensen die economisch zeer kwetsbaar zijn en in de marge leven. In de afgelopen jaren nam de voedselonzekerheid toe en werd aanvullende voedselhulp onmisbaar.

Gedurende zes maanden werd noodhulp geboden aan 9.138 mensen in Aweil South. Deze hulp was gericht op voedselvoorziening, schoon water, sanitaire voorzieningen en hygiëne. Via een ander project werden nog eens 36.000 mensen in Aweil East ondersteund met cash, voedsel, water- en sanitaire voorzieningen en voorlichting en materiaal op het gebied van hygiëne.

COVID-19 heeft de inflatie in het land versterkt. Hierdoor is de economie verder onder druk komen te staan. Via een ‘COVID-19 Joint Response’ werden 30.298 mensen in Aweil East bereikt met voedselhulp, informatievoorziening en middelen om verdere verspreiding van COVID-19 tegen te gaan.

Gedurende het hele jaar waren er in verschillende delen van het land conflicten tussen etnische minderheden, met name in het district Jonglei. In andere gebieden bleef de situatie rustig, zoals in Bahr El Ghazal in het noorden. Tearfund startte een project voor vredesopbouw in Twic East, waar veel conflicten spelen. Daarnaast ondersteunden we een onderzoek naar de grondoorzaken van conflicten in Zuid-Soedan.

Tearfund is, met financiering vanuit de DRA, in april een water-innovatieproject gestart in Bahr El Ghazal. Dit project loopt tot en met maart 2022. Het doel is om voor veertig gemeenschappen de toegang tot veilig drinkwater te verbeteren door het gebruik van sensors die informatie geven over het functioneren van de waterputten. Daarnaast wordt onderzocht hoe het beheer en onderhoud duurzaam verbeterd kan worden. Het doel hiervan is om op lange termijn de watersector in Zuid-Soedan systematisch te veranderen.

Tearfund ondersteunt drie CCT-projecten in Zuid-Soedan, waarbij mensen vanuit Bijbels perspectief worden opgeleid om zelfredzaam te zijn. Deelnemers sparen samen en verstrekken elkaar kleine leningen om bijvoorbeeld een inkomensgenererende activiteit te starten. Daarnaast wordt er via informatiebijeenkomsten gewerkt aan bewustwording rondom vredesopbouw, seksueel en gendergerelateerd geweld en andere thema’s. In Aweil East waren hierbij tien kerken betrokken en er zijn 3.055 mensen bereikt. In Twic East en Central Equatoria waren respectievelijk tien en twintig kerken betrokken en zijn er respectievelijk 749 en 518 mensen bereikt.