
Wie had dat op 1 januari ooit gedacht? Van honderden kilometers file en volle agenda’s naar uitgestorven winkelstraten, thuisonderwijs en… lege kerken.
Inmiddels hebben de meeste kerken nieuwe werkvormen ontdekt: online kerkdiensten maken of meekijken bij de buurkerk. Beeldbellen met je Bijbelkring en nieuwsbrieven via de mail. Of gewoon weer ‘ouderwets’ kaartjes sturen, of bellen met je broeders en zusters. The church has left the building en we redden ons er aardig mee. De cruciale onderdelen van de kerk blijven doordraaien, we hebben ons opnieuw uitgevonden.
De kerk is gemaakt voor tijden als deze.
Kunnen we ons ook opnieuw uitvinden wat het brengen van de cruciale boodschap van de kerk betreft? Zoals de scholen in minder dan een maand nieuwe onderwijsvormen ontwikkelden, zouden wij als kerken dat ook kunnen? En wat was de boodschap van de kerk ook maar weer?
Welke nieuwe regel gaf Jezus aan zijn volgelingen? Liefde. (Johannes 13:35)
Hoe kunnen we God leren kennen? Liefde. (1 Johannes 4:7)
Wat zei Jezus, toen hem gevraagd werd wat de grootste geboden waren? Heb God lief. Heb uw naaste lief, als uzelf. (Matteüs 22:37-39)
De missie van de kerk is Gods liefde uitdelen. De kerk is gemaakt voor tijden als deze. Als de kerk niet relevant is voor een wereld die in de greep is van het coronavirus, wanneer dan wel?
De geschiedenis laat zien dat de wereldwijde kerk in crisissituaties haar missie om lief te hebben onverminderd heeft uitgevoerd. Een paar voorbeelden:
Op tweede kerstdag 2004 kwamen 300.000 mensen om het leven en duizenden mensen raakten dakloos door een enorme tsunami in de Indische Oceaan. De kerk op Andaman-eilanden deelde voedsel uit aan meer dan 500 mensen per dag en kerkleden luisterden en baden voor de mensen die in een opvangkamp woonden.
In de nasleep van de aardbeving in Haïti in 2010 kwamen meer dan 200.000 mensen om het leven. Veel kinderen raakten ouders kwijt en werden dakloos. Lokale kerken in de regio Léogâne richtten 70 kinderclubs op. Ze leerden de kinderen liedjes over gezondheidszorg en preventie, en zorgden voor een veilige plek waar kinderen weer kind konden zijn. Het hielp de kinderen om het trauma van de aardbeving te verwerken.
Kerken speelden ook een belangrijke rol tijdens de Ebola-crisis West-Afrika. Ze verzorgden radio-uitzendingen en verspreiden video-filmpjes over preventieve maatregelen. Ook stelden ze stigmatisering en buitensluiting van Ebola-patiënten aan de kaak en zorgden ze ervoor dat herstelde Ebola-patiënten weer in de gemeenschap werden opgenomen.
We zijn in de unieke gelegenheid om op nieuwe manieren Gods liefde te delen in deze wereld. Dichtbij en veraf.
Dat zijn voorbeelden van kerken in het buitenland. Maar ook in Nederland zijn er voorbeelden te noemen van kerken die hun missie vorm gaven in tijden van crisis. Toen een paar jaar geleden asielzoekers Nederland binnenstroomden, boden de kerken in Nederland onderdak. Van de duizenden groepen die zich via Present inzetten voor mensen op de armoedegrens, komt de meerderheid uit kerken en christelijke studentenverenigingen. We kunnen het.
Nu we als christenen massaal onze kerkgebouwen verlaten hebben, zijn we in de unieke gelegenheid om op nieuwe manieren Gods liefde te delen in deze wereld. Tijd voor nieuwe werkvormen om Gods liefde te delen. Dichtbij en veraf.
Hoe dat eruit ziet in een situatie waarbij we 'zoveel mogelijk thuis' moeten blijven, is iets wat we moeten uitvinden. We zien al voorbeelden via het nieuws en om ons heen: mensen die aankloppen bij buren waar ze voorheen nooit contact mee hadden. Mooie lokale samenwerking van kerken die (via NietAlleen.nl) hulp bieden aan mensen die niet in staat zijn om naar buiten te gaan. Kerkleden die hun garage open stellen, zodat de buurt voedselpakketten kan brengen, die zij vervolgens aan de voedselbank schenken.
Een goed begin. En nu doorpakken, zou ik zeggen. Laat je inspireren door de kantelkansen, gepresenteerd op de werkconferentie ‘Kerk-zijn op de rand’ en mede opgesteld door Tearfund. Of bekijk eens het Umoja-programma van Tearfund hoe je als kerk met beide benen in de buurt te staan. Spreek met de hulpverlener in de buurt om te horen waar de nood is, vraag je Facebook-vrienden of je voor hen kan bidden (let op privacy voor je iets deelt), bel het asielzoekerscentrum en vraag wie er nog een WhatsApp-taalmaatje kan gebruiken, geef de bloemen van de kerk aan een thuiszittende ZZP’er in de buurt. Deel je ideeën met andere kerken.
De grote ramp die Afrika, Latijns-Amerika en Azië te wachten staat, vraagt ook om nieuwe vormen van liefhebben. Natuurlijk gaan we geld geven aan landen die écht véél te weinig mondkapjes, zeep en IC-bedden hebben. Die niet eens 1,5 meter afstand kunnen houden. Nu we hier de gevolgen van de coronacrisis ervaren, gaan we misschien wel meer geld geven dan ooit. Zullen we onszelf ook hier opnieuw uitvinden? Iedere kerk heeft, na enig zoekwerk, wel een link met een kerk in bijvoorbeeld Afrika of Azië. Stuur hen een mail met een bemoedigende tekst, lied, filmpje of bijbeltekst, en vraag naar hun gebedspunten. Of zoek een kerk via Google.
Soms moet er wat ernstigs gebeuren voordat we het anders doen. Om ons vervolgens af te vragen waarom we die keuze niet eerder gemaakt hebben.