Oost-Afrika wordt geteisterd door een enorme sprinkhanenplaag, de ergste in decennia. Zwermen zo groot als de provincie Limburg vreten de akkers kaal. Niet alleen een ramp voor de oogst, maar ook voor het vee dat van de velden graast.

In Ethiopië en Somalië is de sprinkhanenplaag de ergste in 25 jaar, in Kenia hebben ze zelfs in 70 jaar niet zo'n grote invasie van sprinkhanen gezien. Somalië riep op 2 februari als eerste land in de regio de noodtoestand uit. De sprinkhanenplaag heeft inmiddels ook Oeganda en Zuid-Soedan bereikt,  weet Willem Klaassen, projectleider voor Oeganda bij Tearfund. 'Onze partners in Oeganda maken zich grote zorgen. Deze plaag kan voor de bevolking extreme honger, armoede en ondervoeding betekenen. Ze vrezen ook voor maatschappelijke onrust door de voedseltekorten die ontstaan. Bij Tearfund monitoren we de situatie zo goed als mogelijk is en blijven in nauw contact met onze partners staan, zodat we waar mogelijk in actie kunnen komen.'

Sprinkhanenplaag kaart
Sprinkhanenplaag in kaart gebracht

Sprinkhanenplaag vermenigvuldigt zich razendsnel

De FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, noemt de zwermen sprinkhanen 'ongekend' en 'verwoestend' en houdt een pleidooi voor internationale hulp. Het lijkt erop dat de sprinkhanen afkomstig zijn uit Yemen en Oman en van daar uit de Rode Zee zijn overgestoken naar in eerste instantie Ethiopië, Kenia en Somalië. De hoge luchtvochtigheid door de vele regen in combinatie met de warmte creëert de ideale omstandigheden voor het uitbroeden van de eitjes. Als deze sprinkhanen die in de woestijn leven, niet goed bestreden kunnen worden, zullen ze nog enorm in aantal toenemen. Het vrouwtje van deze sprinkhaan legt gemiddeld twee keer in haar 3-5 maanden durende leven zo’n 50 eitjes legt. Dankzij de groene vegetatie kan deze nieuwe generatie sprinkhanen zich razendsnel vermenigvuldigen tot een nog grotere plaag. 

En dan zijn deze beesten ook nog eens alleseters en kunnen ze enorme hoeveelheden voedsel verstouwen. Een zwerm van een vierkante kilometer – dat is bij deze plaag een kleintje – bevat 40- tot 50 miljoen sprinkhanen. Die kunnen in een dag evenveel voedsel eten als 35 duizend mensen, aldus de FAO.

En deze regio heeft al verschillende slechte oogsten te verwerken gekregen.

Sprinkhanenplaag is een ramp voor landbouwers én veehouders

Tewodros Ketsela, noodhulpmedewerker voor onze Engelse partner Tearfund in Ethiopië, beschrijft de situatie van de sprinkhanenplaag in zijn land: 'Wij werken in Ethiopië met honderden zelfhulpgroepen in plattelandsgebieden. De leden zijn grotendeels allemaal boer. Ze verbouwen mais, koffie, boontjes en erwten voor eigen consumptie en om te verkopen. Maar nu worden deze gewassen allemaal opgegeten door de sprinkhanen. Er blijft nauwelijks te eten over voor de lokale bevolking, laat staan voor de verkoop. De regio heeft al verschillende slechte oogsten te verwerken gekregen. Dan was het weer enorm droog. Dan weer veel te nat door excessieve regenval. Deze boeren zijn daardoor extra kwetsbaar voor deze nieuwe dreiging.'

'In Somalië leven juist veel veehouders', vult Caspar Waalewijn, programmaleider voor Somalië bij Tearfund, aan. 'Ook voor hen is dit een ramp, want de gewassen waar normaal gesproken het vee van eet, worden nu ook opgegeten door de sprinkhanen. Op dit moment zijn Ethiopië en Somalië het zwaarst getroffen door de sprinkhanenplaag. We zijn aan het kijken of we hier gericht noodhulp kunnen gaan bieden aan de bevolking met voedsel en andere eerste levensbehoeften.'

Beeld: Shutterstock

Bid je mee voor bescherming tegen de sprinkhanenplaag?

De mensen in Ethiopië, Kenia, Somalië, Oeganda en Zuid-Soedan hebben ons gebed hard nodig. Bid je mee voor:

  • wijsheid en inzicht voor de overheden hoe ze deze sprinkhanenplaag het beste kunnen aanpakken?
  • dat de juiste hulp komt voor de mensen die hun voedsel, inkomen en levensonderhoud verliezen?
  • dat de sprinkhanenplaag tijdig gestopt kan worden, voor deze zwermen zich vermenigvuldigen.