Afbeelding
Verhaal
2 december 2022
Extreme droogte in het noorden van Kenia: ‘In een paar maanden tijd ben ik al mijn vee verloren’
De ergste droogte in veertig jaar tijd drijft de mensen in het noorden van Kenia tot wanhoop. Vier keer op rij bleef het regenseizoen uit, en ook het vijfde regenseizoen dreigt te mislukken. Etete Moru (73) woont in Turkana en ziet haar drie kinderen en vier kleinkinderen gebukt gaan onder de gevolgen van de droogte. ‘Ik maak me grote zorgen. Het is hier al zolang droog. Al maanden is er nauwelijks een druppel regen gevallen en een teken van regen is nergens te bekennen. Hoe kan ik al die monden nog blijven voeden?’
Beeld: Etete Moru en haar dochter Priscilla.
Ik ben lange tijd ernstig ondervoed geweest. In die periode kwam ik mijn huis niet uit, omdat ik me amper kon bewegen.
Ziekte en ondervoeding
Etete woont en slaapt in haar manyatta, een sober hutje gemaakt van wat dunne takken. Binnen liggen wat dekens op de grond die fungeren als haar bed. Aan de takken die wat uitsteken hangen kleine melkkannen, gemaakt van dierenhuiden. ‘Die gebruik ik om te vullen na het melken. Maar zoveel kannen als hier nu hangen heb ik al lang niet meer nodig. Melk is er amper.’ Etete loopt naar buiten om het gesprek verder voort te zetten in de schaduw van een boom. Eén van de weinige bomen met blad in de directe omgeving.
Terwijl ze haar verhaal deelt, grijpt ze regelmatig naar haar hoofd. ‘Ik voel me ziek, maar dat is eigenlijk al weken zo. Niet écht bijzonder meer.’ Af en toe probeert Etete even haar hoofd in één van haar handen te laten rusten, om vervolgens weer de energie te vinden verder te praten. Het is niet moeilijk om uit de situatie op te maken dat Etete zeer verzwakt is, al geeft ze zelf aan zich al een stuk beter te voelen dan voorheen. ‘Ik ben lange tijd ernstig ondervoed geweest. In die periode kwam ik mijn huis niet uit, omdat ik me amper kon bewegen. Dankzij de voedselhulp die ik heb ontvangen ben ik weer wat aangesterkt. Daar ben ik erg dankbaar voor.’
En hoewel Etete en haar familie konden aansterken, blijft acute ondervoeding een groot probleem in Turkana. Op dit moment is 16,7 procent van de kinderen onder de vijf jaar ernstig ondervoed. De verwachting is dat dit percentage in de komende maanden nog verder zal stijgen. Ondervoeding gaat vaak samen met verschillende ziekten, zoals diarree, malaria en longontsteking. Zo ook bij Etete. ‘Ik weet niet goed aan welke ziekten ik heb geleden. Dat is eigenlijk ook niet te achterhalen. Ik heb zo’n beetje alle ziekteverschijnselen wel gehad.’
Ook de geiten bezwijken
Het vee is voor de mensen in Turkana het meest waardevolle bezit. Kom je aan de geiten, dan kom je aan de spaarrekening. Het merendeel van de melk en het vlees wordt ingezet voor eigen gebruik, een eventueel overschot wordt verkocht op de lokale markt. Tot voor kort was het niet ongewoon voor inwoners van Turkana om meer dan tweehonderd geiten rond te hebben lopen.
Van de vijf geiten zijn er vier uitgemergeld en verzwakt.
Etete was tot begin vorig jaar geitenhoeder. ‘Het ging erg goed met mijn kudde. Dat veranderde toen de droogteperiode aan bleef houden. In een paar maanden tijd ben ik bijna al mijn vee verloren. Op dit moment heb ik nog vijf geiten rondlopen.’ Etete kijkt om zich heen en wijst op de geit die dichtbij haar staat. Terwijl ze één van haar kleinkinderen instrueert om het dier dichterbij te brengen, zegt ze met een voorzichtige lach: ‘Van de vijf zijn er vier uitgemergeld en verzwakt. Het lijkt erop dat deze het voorlopig nog wel even vol zal houden. Dat hoop ik tenminste.’
Afbeelding
Ik weet eigenlijk al niet meer wat ik tegen mijn kinderen moet zeggen, laat staan tegen mijn eigen moeder.
In de overlevingsstand
Gelukkig staat Etete er niet helemaal alleen voor. Dochter Priscilla (48) bezoekt haar regelmatig. De financiële ondersteuning die ze haar moeder gaf, behoort inmiddels tot het verleden. Lange tijd was Priscilla werkzaam in een kleine fabriek waar maïs verwerkt werd tot meel, een belangrijk product waar ugali, een soort pap, van wordt gemaakt. Priscilla: ‘Ik verdiende er niet veel, zo’n 1.000 Keniaanse shilling (omgerekend 8 euro, red.) per week, net genoeg om mijn kinderen van eten te voorzien. Maar deze fabriek is inmiddels gesloten en ook ik ben met mijn gezin afhankelijk van voedselhulp.’
Nu het leven van Priscilla eveneens in de overlevingsstand is gezet, is het bieden van hulp aan haar moeder een grote uitdaging geworden. ‘Ik weet eigenlijk al niet meer wat ik tegen mijn kinderen moet zeggen, laat staan tegen mijn eigen moeder. Toch weet ik dat het belangrijk is om hoop te blijven houden. Daarom vertel ik mijn kinderen dat ze God moeten vragen om nieuwe wegen zodat de hulp ons kan bereiken. Vandaag is dat gebed verhoord. We ontvingen voor de vierde keer een voedselpakket, bestaande uit 50 kilo maismeel, 2 liter olie, 5 kilo bonen en een pond zout. De komende maand heeft mijn gezin weer te eten.’
Afbeelding
Dit doet Tearfund
Het is in de afgelopen 70 jaar nog nooit zo droog geweest in Kenia als nu. Meer dan 4 miljoen mensen worden geconfronteerd met een tekort aan voedsel en schoon drinkwater. Tearfund komt, samen met lidorganisaties van de Dutch Relief Alliance (DRA), in actie. In een periode van 6 maanden bieden we hulp in de regio’s die op dit moment het hardst getroffen worden: Mandera, Marsabit, Turkana en Wajir. Het gaat hierbij om voedselhulp, het verspreiden van zeep en sanitaire producten de rehabilitatie van waterputten. Dankzij dit project kunnen er zo’n 112.000 mensen geholpen worden.
Dit werk van Tearfund in Kenia is onderdeel van de Dutch Relief Alliance. Tearfund werkt in deze actie samen met CARE Nederland, Dorcas, Oxfam Novib, Save the Children en Terre des Hommes. Lokale partners van Tearfund en van andere lidorganisaties voeren het hulpprogramma in Kenia uit.
Het project wordt gefinancierd met fondsen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
