Cornelis de Schipper: ‘Leven in balans met wat de aarde biedt en kan herstellen’

Waar staat Earth Overshoot Day voor?

‘Door Earth Overshoot Day wordt duidelijk hoe snel onze ecologische voetafdruk groeit en hoe de aarde daardoor uitgeput raakt. De datum van deze dag wordt berekend op basis van verschillende factoren, waaronder ons consumptiegedrag en de uitstoot van broeikasgassen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar hoelang het duurt voordat de impact van de bomen die we kappen, de landbouw of fossiele brandstoffen weer volledig hersteld zijn.´ 
 

Wat betekent dit praktisch?

´Eigenlijk zouden we op die dag allemaal moeten stoppen met consumeren van nieuwe dingen zodat de natuur zich weer kan herstellen. Voor Nederland ligt de datum dit jaar op 1 april. Dat betekent dat we vanaf aanstaande maandag nog negen volle maanden te gaan hebben. Je zou het kunnen vergelijken met een lege bankrekening, terwijl je de boodschappen voor de rest van het jaar nog moet betalen. Wereldwijd ligt de datum voor Earth Overshoot Day ergens in juli. In Nederland lopen we dus voor op veel andere landen, en dat is zorgelijk.’

Wat kunnen we doen?

‘Ik zie dat er al heel veel gedaan wordt. Steeds meer mensen zijn bezig met het verduurzamen van hun huis en het gebruik van groene energie, of ze denken na over duurzamer vervoer en/of bewuster omgaan met eten. Het probleem is alleen dat het niet snel genoeg gaat. Volgens berekeningen kunnen we ongeveer 1,1 hectare per persoon per jaar gebruiken. Op die manier geven we de aarde voldoende gelegenheid om zich te herstellen. Daarvoor zullen in onze samenleving wel een aantal zaken beter geregeld moeten worden. De overheid en het bedrijfsleven zijn aan zet om betaalbare duurzame opties de standaard te maken voor iedereen. Dat kan een deel van de oplossing zijn, maar tegelijkertijd is mijn invloed en impact en die van jou ook heel groot en belangrijk. Daarom staan we als Tearfund in deze periode stil bij het thema Genoeg voor iedereen.’

Welke uitdagingen zijn er?

‘De standaard in onze samenleving is gericht op consumptie en op het verkrijgen van meer, groter en beter. En vooral dat laatste zorgt ervoor dat we te veel van de aarde gebruiken. Los van de gevolgen voor toekomstige generaties in Nederland, zorgt onze manier van leven ervoor dat mensen elders op de wereld in de problemen komen. De problemen rond het klimaat en economische ongelijkheid zijn niet vandaag of gisteren ontstaan. Wel worden de gevolgen voor de mensen die in armoede leven nu steeds duidelijker voelbaar en merkbaar. Er zijn meer en langere periodes van droogte, maar juist ook langere regenperiodes en dus vaker overstromingen. Huishoudens die in armoede leven worden hierdoor vaak het hardst getroffen en voor hen is het moeilijker om daar weer van te herstellen. Ik denk dat als we eerlijk durven te zijn, we het soms heel lastig vinden om een relatie te leggen tussen ons consumptiegedrag en de invloed daarvan op het klimaat of situaties van uitbuiting. 
Als Tearfund willen we aandacht geven aan het feit dat er voor iedereen (meer) dan genoeg is. Voor mensen in Nederland, maar ook voor mensen in Ethiopië, Bangladesh of Oeganda. Voor de huidige generatie, maar ook voor komende generaties. 
We geloven dat het leven vanuit het principe van genoeg voor iedereen belangrijk is. Het is gebaseerd op Bijbelse principes en het helpt ons om meer in balans te leven met wat de aarde biedt en kan herstellen.’

Hoe blijf je hoopvol?

‘Door de Bijbel. Psalm 1 zegt “Hij zal zijn als een boom geplant aan stromend water”. Voor mij betekent dit verbondenheid met de Bron, met God, en hoe je op die manier vrucht kunt dragen. En ook in Amos 5:24 staat een mooie tekst waarin die waterstromen wordt genoemd: “Laat liever het recht stromen als water, en de gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek.” Het woord ‘stromen’ zegt het al: er is beweging. De problematiek rondom klimaatverandering is groot en we kunnen onmogelijk in ons eentje de wereld veranderen. Wat we wel kunnen is met z’n allen een beweging creëren waardoor we kunnen werken aan herstel en vernieuwing. Tearfund wil gedreven vanuit onze liefde voor God, onze kwetsbare naaste en schepping de wereld een stukje beter maken.’