Afbeelding
Verhaal
9 september 2025
De kracht van de kerk in haar omgeving
Probeer je eens voor te stellen dat je in Owii woont, een dorp in het oosten van Oeganda. Bijna iedereen leeft er rond of onder de armoedegrens, de wegen zijn moeilijk begaanbaar, de cijfers van moeder- en kindersterfte liggen hoog en onderwijs en gezondheidszorg laten veel te wensen over. Zie je het voor je: leven in zo’n kwetsbare context, uitzichtloos en volledig afhankelijk van anderen?
Jarenlang was dit de realiteit voor de mensen in Owii. Ja, ik zeg ‘was’, want tegenwoordig is deze gemeenschap een baken van veerkracht en hoop voor haar omgeving. Ongelooflijk? Nee, het is echt waar! Hoe dat zo is gekomen? Doordat de plaatselijke kerk er haar Bijbelse roeping en opdracht herontdekte!
Perspectief
Het begon in Owii met een nieuwe manier van kijken. Lange tijd dacht de kerk dat ze zelf niets had en wachtte tot er hulp van buitenaf kwam. Maar toen de gemeente het Bijbelstudieprogramma CCT (Church and Community Transformation) ging volgen, leerde ze anders te kijken. Dat bleek de sleutel tot verandering, zowel voor de kerk zelf als voor de gemeenschap waar zij onderdeel van uitmaakt. De kerk realiseerde zich dat haar Bijbelse opdracht niet beperkt is tot geestelijke toerusting, maar veel verder gaat, ja zelfs allesomvattend is. De kerk is een instrument voor sociale, economische, geestelijke én fysieke verandering. Vanuit dit nieuwe perspectief ging de kerk in Owii aan de slag.
De aanpak van de kerk draaide niet om het geven van hulp, maar om het aanspreken van de eigen mogelijkheden
Potentieel
Er zijn grote stappen gezet. Jonge moeders leerden naaien en kleding maken. Jongens leerden bomen planten, groenten verbouwen en zelf biologische pesticiden maken. Vrouwen leerden kippen houden. De kerk zette een kwekerij op die jaarlijks meer dan 100.000 zaailingen (jonge boompjes) oplevert om boslandbouw te bevorderen (een vorm van landbouw waarbij het land voor een combinatie van akkerbouw, veeteelt en bosbouw gebruikt wordt, red.). Iedereen in de gemeenschap mag zaailingen komen halen om zelf te planten. De kerk begon ook een kippenhouderij met eigen werknemers, enerzijds voor de voedselproductie, anderzijds om mensen aan een inkomen te helpen. Het effect van al deze activiteiten was direct zichtbaar, maar bleek ook duurzaam te zijn. Gezinnen kunnen nu in hun eigen levensonderhoud voorzien en tonen veerkracht. De aanpak van de kerk draaide namelijk niet om het geven van hulp, maar om het ontdekken en aanspreken van de eigen mogelijkheden.
Over Jane Achaloi
Jane traint kerken en hun gemeenschappen om zich gezamenlijk te ontwikkelen en tot bloei te komen. Dit doet zij niet alleen in haar eigen land Oeganda, maar ook in Zuid-Soedan, Ethiopië, Zambia en Malawi.
Van binnenuit
Samen met de gemeenschap bracht de kerk eerst in kaart welke uitdagingen er waren, maar ook waar de sterke kanten lagen. En in plaats van zich te richten op wat er niet was, ging men zich richten op de eigen kracht: de middelen die God hun gegeven had. Denk daarbij aan allerlei vaardigheden, kennis van de eigen omgeving, hun land, de waterbronnen, de onderlinge verbondenheid en... hun diepgewortelde geloof. De hoop op verandering werd niet langer verwacht van anderen, maar aangewakkerd van binnenuit.
Onderwijs was een van de prioriteiten. Kinderen uit Owii moesten acht kilometer lopen om naar school te kunnen. Tegen de tijd dat ze daar aankwamen, waren ze te moe om goed te leren. De motivatie lag daarom laag en veel kinderen gingen voortijdig van school. Daarom bouwde de kerk samen met inwoners een eigen schooltje. Het is een tijdelijk gebouw van moddermuren en een rieten dak, maar wel dicht bij huis. Een tweede gebouw volgde.
Een andere prioriteit was de gezondheidszorg. In Owii heerste een taboe rond hiv/aids en aandoeningen die met de geslachtsdelen te maken hebben, bleven vaak onbehandeld. De cijfers van moeder- en kindersterfte waren zorgwekkend hoog, en de dichtstbijzijnde medische voorziening lag ver van het dorp. De kerk bracht verandering met voorlichtingscampagnes om taboes te doorbreken en schadelijke praktijken te bestrijden. Ook nodigde ze medische deskundigen uit om wekelijks in het dorp te komen. Daardoor krijgen tientallen families nu de gezondheidszorg die eerder onbereikbaar voor hen was.
Charles Olinga
Het verhaal over de barmhartige Samaritaan (Lucas 10:25-37) speelde een belangrijk rol in het veranderproces dat de kerk in Owii doormaakte. Naar aanleiding hiervan stelde zij zichzelf de vraag: ‘Wie is onze naaste en hoe kunnen wij een barmhartige Samaritaan zijn?’ Die Bijbelse roeping kwam naar voren toen er iets in het dorp gebeurde waardoor de kerk er heel concreet mee aan de slag kon.
De 13-jarige Charles Olinga verloor zijn moeder, terwijl zijn vader in de gevangenis zat. Charles wilde graag accountant worden, maar door deze tragische gebeurtenis zag hij zijn droom onbereikbaar worden. Bij de begrafenis van zijn moeder zamelde de gemeenschap weliswaar 90.000 Oegandese shilling (ca. 20 euro) voor hem in, maar dat was lang niet genoeg om zijn school te bekostigen. Toen mocht de kerk zijn “Barmhartige Samaritaan” zijn. Ze betaalde Charles’ schoolgeld én bood geestelijke en emotionele begeleiding. Dit jaar doet Charles eindexamen van de middelbare school. Zijn droom is nu binnen handbereik, omdat de kerk niet wegkeek, maar zich over hem ontfermde.
Een lokale kerk, geworteld in geloof, kan verandering teweegbrengen die hele generaties beïnvloedt
Krachtig instrument
Charles is niet de enige. De kerk in Owii heeft inmiddels zestien andere kinderen die in moeilijke omstandigheden verkeerden, geholpen, kinderen met elk een eigen verhaal. Zoals Peter Okwele die onlangs zijn medische opleiding afrondde en nu een kliniek in de gemeenschap runt. En Paul Ocen, die theologie studeert en zich voorbereidt om anderen pastorale zorg te kunnen bieden. Deze hoopvolle verhalen zijn echt en laten zien: wanneer de kerk zich inzet vanuit liefde en geloof, dan wordt zij een krachtig instrument voor verandering. Of zoals een inwoner van Owii het treffend verwoordde: ‘Deze kerk is een bron waaruit we putten, geestelijk, emotioneel, economisch, sociaal en moreel.’ Een lokale kerk, geworteld in geloof, kan verandering teweegbrengen die hele generaties beïnvloedt. Wanhoop wordt hoop, ongelijkheid maakt plaats voor gerechtigheid, armoede wordt omgezet in kansen.
Inspiratie
Het is mijn diepste overtuiging: waar je je ook bevindt, de middelen die nodig zijn om verandering te brengen, zijn er. En als je deze middelen benut met een dienend hart en een heldere visie, zal er echte verandering komen. De mogelijkheden van een kerk die zich door Jezus Christus laat leiden, zijn ongekend. Je hoeft niet te wachten op oplossingen van buitenaf. Jouw eigen gemeenschap bezit alles wat nodig is: verborgen potentieel, geloof, hoop en liefde om te groeien, te genezen en te bloeien. Of dat nu is door lokale initiatieven te steunen en allerlei vaardigheden te ontwikkelen of simpelweg door liefde en medeleven te tonen in het dagelijks leven.
Persoonlijke vraag
Waar zie jij in jouw omgeving God aan het werk? Hoe zou je dit nog verder kunnen laten opbloeien?
Zelf aan de slag?
Je hebt een verlangen als kerk of kring of vriendengroep om van betekenis te zijn in je buurt. Maar hoe pak je dat aan? Waar begin je? En wat zegt de Bijbel erover?
Als antwoord op deze vragen zijn wij het programma Met Beide Benen in de Buurt gestart, en hebben wij een Praktijkboek uitgebracht. Met dit boek en programma ga je stap voor stap aan de slag en ontdek je dat kleine stappen al grote impact hebben.
