'Lange tijd dacht ik dat het Evangelie alleen draaide om de zorg voor mensen.' Ruth Valerio zit aan haar keukentafel, in het huis waar ze het afgelopen coronajaar werkte en leefde met haar jongste dochter. 'Als student werkte ik veel met daklozen, waarmee God mijn hart liet groeien voor mensen in nood. Toen ik het boek ‘Who’s Earth?’ las, werden mijn ogen geopend voor wat de Bijbel zegt over zorg voor de aarde. Je kunt niet zorgen voor mensen, besefte ik, zonder te zorgen voor de hele schepping. En daarover kun je in de Bijbel oneindig veel lezen.'

Het begint al in Genesis, waar God de hemel en de aarde schiep, vertelt Ruth enthousiast. 'Hij zag alles en zei dat het zeer goed was. God houdt van deze wereld. Zijn schepping is ontzettend waardevol voor hem. Dat moeten we weten. Want hoe kunnen we iets dat zo waardevol is voor God, vervuilen en stukmaken? In Kolossenzen 1:15-20 lees je dat alles door Jezus en voor Jezus is geschapen. Als volgelingen van Jezus kunnen wij daarom niet anders datgene dat Hij zo liefheeft koesteren en verzorgen.'

Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen

In Genesis lezen we ook al direct hoe onze relatie met de schepping brak. 'Omdat we sinds de zondeval onze rol als kinderen van God niet volledig kunnen vervullen, is de schepping een prooi van zinloosheid geworden, lezen we in Romeinen 8. Kijk naar de enorme milieurampen: de schepping zucht en lijdt, de aarde rouwt (Jeremia 4:28) door onze manier van handelen. Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen.'

Vooroplopen

De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat zichtbaar wordt wie Gods kinderen zijn, lezen we ook in Romeinen 8. Hoe kan het dan dat christenen niet echt vooroplopen als het gaat om duurzaamheid? 'Gebaseerd op het geloof dat God deze wereld heeft gemaakt, zouden wij inderdaad bekend moeten staan om onze duurzame levensstijl', knikt Ruth. 'Maar daar staan we niet bekend om. We maken onszelf net zo schuldig aan consumentisme, zonder ons daarbij af te vragen wat en wie we daarmee schade toebrengen. We zien geld en bezit als hoogste goed en focussen op ons eigen comfort, net als de rest van de samenleving.'

Een verklaring is dat de problemen simpelweg te groot of te ver weg lijken. 'We weten het ergens wel, maar zien de consequenties van de klimaatcrisis niet in ons dagelijks leven. Dus we duwen het opzij. ‘Iemand anders lost het wel op’, ‘de overheid moet dit doen’, ‘er komen wel nieuwe technologieën’, ‘ik kan toch niets doen’: de lijst is eindeloos. Onder sommige christenen speelt de theologie die zegt dat deze aarde wordt vernietigd en wij onze toekomst in de hemel zullen spenderen een rol. Wij moeten ons alleen richten op harten van mensen, is het devies.'

Er wordt voorspeld dat de klimaatcrisis zo’n 132 miljoen mensen terug de armoede in zal duwen

Daarmee gaan we volgens Ruth volledig voorbij aan die grote levensles waarvan zij als directeur bij Tearfund UK nog elke dag het levende bewijs ziet. 'We kunnen niet zorgen voor mensen, zonder te kijken naar de lucht die ze inademen, de zee waarin ze vissen en het land waarvan ze leven.' Zo’n 2 miljard mensen leven volgens de VN in droge gebieden, waar waterschaarste en woestijnvorming de toekomst onzeker maken. In de meest geïndustrialiseerde landen wordt 1 op de 4 doden toegeschreven aan vervuiling. 'Er wordt voorspeld dat de klimaatcrisis zo’n 132 miljoen mensen terug de armoede in zal duwen. Je kunt mensen dus niet helpen opstaan uit armoede, zonder na te denken over duurzaamheid.'

Als voorbeeld van hoe milieuproblemen en armoedeproblemen met elkaar verweven zijn, noemt Ruth het plastic probleem. 'Je denkt misschien: Ik scheid mijn plastic netjes, waarna de overheid het recyclet. Ik ben goed bezig! Maar in de UK wordt plastic lang niet altijd goed gerecycled. Soms wordt het verscheept naar ontwikkelingslanden, waarmee het hun probleem wordt. Een groot deel van de wereldbevolking heeft geen toegang tot goed afvalbeheer. Als jouw overheid stopt met afval ophalen, hoe zou jouw straat er dan uitzien over een maand, of een jaar? Er zou overal afval liggen. Het enige wat je kunt doen, is het verbranden. Dat is zo slecht voor je longen, dat het zelfs dodelijk kan zijn. Plastic deeltjes komen in het drinkwater terecht. Afvalhopen vormen broedplaatsen voor muggen, die ziekten als malaria verspreiden.'

Durf als kerkleiders aan jongeren te vragen om het voortouw te nemen

Jongeren voorop

Juist de kerk kan nog grote stappen maken als het gaat om zorg voor de aarde, vertelt Ruth. 'Vorig jaar publiceerden we het rapport ‘Burning down the house’. Daaruit blijkt dat 9 van de 10 christelijke jongeren in de UK zich zorgen maakt over het klimaat, maar dat slechts 1 op de 10 vindt dat de kerk genoeg doet op dit gebied. Als we jongeren willen blijven aantrekken en betrekken in de kerk, moeten onze kerkleiders horen wat zij te zeggen hebben en daar iets mee doen. Begin eens met het onderwerp bespreekbaar maken. Het moet vanzelfsprekend worden om in de kerk over zorg voor de schepping te praten. In prekenseries, workshops en Bijbelstudiegroepen. Durf als kerkleiders aan jongeren te vragen om hierin het voortouw te nemen.'

Niet alleen als kerk, maar ook als individuele christenen kunnen we iets doen. Ruth: 'Ik zeg altijd: ‘Standing in the GAP’: Giving, Acting, Praying. Met ons ‘geld’ kunnen we organisaties steunen die op dit gebied werken, zoals Tearfund. In ons eigen leven kunnen we ‘actie’ nemen door te kijken naar het voedsel dat we eten, de manier waarop we reizen, de energie die we verbruiken en het afval dat we genereren – en dan voornamelijk plastic. We kunnen onze stem gebruiken om de overheid op te roepen zich te houden aan de afspraken van het Parijsakkoord van 2015. En we kunnen ‘bidden’, dat er significante dingen veranderen in de manier waarop overheden en bedrijven werken. Gebed kan echt dingen veranderen, want God handelt als wij bidden.'

Goede reputatie

Dat rechtvaardigheid en duurzaamheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, is in de werkwijze van Tearfund terug te zien, legt Ruth uit. 'Neem het plastic voorbeeld. Onze projecten in landen als Pakistan, Haïti, Nigeria, Brazilie en Oeganda helpen gemeenschappen niet alleen schoner te worden, maar geven mensen ook bestaanszekerheid. We helpen mensen om plastic te hergebruiken en er producten van te maken die ze kunnen verkopen. Zo verbetert niet alleen de omgeving, maar ook de financiële situatie van de lokale bevolking.'

Waar Tearfund in Nederland in gesprek gaat met beleidsmakers om dit onderwerp op de agenda te krijgen, rammelt Tearfund UK aan de deuren van grote bedrijven, zoals PepsiCo, Coca Cola, Unilever en Nestle. 'We roepen hen op om minder plastic te gebruiken en minder uit te stoten. We gaan hierover met hen in gesprek, maar voeren ook campagne tegen hen, waarbij we onze supporters vragen om hen te e-mailen.'

Nog een belangrijke rol van Tearfund ziet Ruth in de verbinding van christenen en kerken wereldwijd. 'Daarmee wordt onze blik vanzelf verruimd. We zijn soms zo gefocust op ons eigen leven en onze eigen gemeenschap, dat we vergeten dat er een veel grotere wereld is. Tearfund onderwijst kerken en stelt klimaatissues aan de kaak. Daarbij benadrukken we de Bijbelse roep om rechtvaardigheid en zorg voor de wereld. Dankzij onze goede reputatie en ons uitgebreide netwerk, kunnen we kerken wereldwijd voorzien van tools om het verschil te maken.'

Veel kleine stapjes

Duizelt het Ruth nooit, als ze al die klimaatproblemen overal ter wereld ziet? 'Jarenlang was mijn motto: zet vele kleine stapjes in de juiste richting. Als je dan achteruit kijkt, zul je zien dat je toch ver bent gekomen. Ik ben overgestapt op een elektrische auto, heb zonnepanelen en ben overgestapt naar een groene energieleverancier. Ik was een grote vleeseter en eet nu grotendeels plantaardig. Juist omdat ik mijn eetpatroon stap voor stap aanpaste, raakte ik er langzaam aan gewend. Misschien mis je soms dingen, maar daardoor ontdek je dingen die veel beter zijn. Er is op culinair gebied een compleet nieuwe wereld voor mij opengegaan. Maak je geen zorgen over wat je niet kan doen, maar focus je op wat je wél kunt doen.'

Verliefd op de schepping

Uiteindelijk is duurzaamheid geen zaak van zware taken en verantwoordelijkheden, wil Ruth nog meegeven. “Dit is een zaak van relaties aangaan en je hart verbinden met de wereld om je heen. Daarom zou ik zeggen: ga naar buiten en word verliefd. Leer om van de wereld te houden, zoals God van Zijn schepping houdt. Dan raak je vanzelf geïnspireerd om iets te gaan doen. Duurzaamheid is dan geen theoretisch ding, maar een daad van liefde.”

Ruth Valerio is directeur Global Advocacy and Influencing bij Tearfund UK. De thema’s gerechtigheid en zorg voor je naasten zijn helemaal verweven in haar persoonlijke en maatschappelijke leven. Ze schreef de boeken L is for Lifestyle en Just Living. Ze spreekt op vrijdag 28 mei tijdens het grootste christelijke evenement rondom duurzaamheid in Nederland: GroenGelovig.

 

Geïnspireerd door de woorden van Ruth en wil jij ook in beweging komen voor Gods schepping? Meld je dan aan voor GroenGelovig, hét grootste christelijke evenement rondom duurzaamheid wat plaatsvindt op 28 en 29 mei. Tijdens een interactieve online bijeenkomst denken we samen met interessante sprekers na over hoe we herstel en recht kunnen brengen aan Gods schepping. Op zaterdag stel je je eigen programma samen en volg je verschillende - door jou gekozen - webinars. Ben je erbij?

Afbeelding
Duurzaamheid

Duurzaamheid

Duurzaam betekent: rekening houdend met andere mensen, de aarde, het klimaat en generaties na ons.
Gerelateerde content
Cornelis de Schipper
Nieuws
Lees meer
27 maart 2024

Cornelis de Schipper: ‘Leven in balans met wat de aarde biedt en kan herstellen’

Op 1 april dit jaar is het Earth Overshoot Day in Nederland, de dag waarop er meer grondstoffen zijn verbruikt dan de aarde [...]
Lees meer
Paul Schenderling
Verhaal
Lees meer
22 maart 2024

Paul Schenderling: ‘De economie groeit, maar we worden niet gelukkiger’

We gebruiken op dit moment zoveel grondstoffen, dat we de aarde in rap tempo aan het uitputten zijn. Zo kan het niet langer. [...]
Lees meer
Webinar
Nieuws
Lees meer
21 maart 2024

Webinars: Genoeg voor iedereen

Leren om te leven van genoeg. Tearfund gelooft dat het belangrijk is om binnen de mogelijkheden te leven van dat wat de aarde [...]
Lees meer
Hans van Vliet van Goed Zo
Nieuws
Lees meer
5 januari 2024

Kringloop Goed Zo! deelt uit aan haar omgeving dichtbij en wereldwijd

Kringloopcentrum Goed Zo! in het Utrechtse Amerongen deelt jaarlijks giften uit van de opbrengst van de verkoopactiviteiten. [...]
Lees meer
Black Friday - Bewust duurzaam shoppen. Foto: Markus Spiske via Unsplash
Verhaal
Lees meer
23 november 2023

Je niet gek laten maken tijdens Black Friday, hoe doe je dat?

Grote kans dat de kortingen je deze week om de oren vliegen vanwege Black Friday en Cyber Monday. Maar in plaats van één dag [...]
Lees meer
Chance uit Congo
Verhaal
Lees meer
7 november 2023

Samen zorgen we voor hoop in Congo. Help je mee?

Wist je dat er in Congo wordt gewerkt met biogas dankzij de verwerking van organisch restafval? Het is één van de innovatieve [...]
Lees meer
Reinier vd Berg
Blog
Lees meer
1 november 2023

Hoe Black Friday mij weer aanzette tot denken over onze economie

Op 24 november dit jaar is het Black Friday. Vroeger kenden we hooguit zwarte zaterdag als de ANWB sprak over de drukste [...]
Lees meer
Open brief in ND
Verhaal
Lees meer
28 oktober 2023

Open brief aan alle kerken in Nederland

Met steun van ruim tweeduizend Nederlanders plaatste Tearfund een open brief in het Nederlands Dagblad en Friesch Dagblad (op [...]
Lees meer
Uitreiking Martine Vonk-prijs
Nieuws
Lees meer
21 oktober 2023

Winnaar Martine Vonk-prijs 2023 bekend

De Martine Vonk-prijs gaat dit jaar naar Wijnand Lammers. Dat werd zaterdag 21 oktober bekend gemaakt tijdens GroenGelovig. [...]
Lees meer
Theodoor Meedendorp tijdens een dienst in Hoop voor Noord
Verhaal
Lees meer
18 oktober 2023

Hoe de kerk hoopvol kan blijven in de strijd tegen klimaatverandering

Last van schuldgevoel als het gaat over jouw duurzame keuzes? Volgens voorganger Theodoor Meedendorp kan de kerk een [...]
Lees meer