'Lange tijd dacht ik dat het Evangelie alleen draaide om de zorg voor mensen.' Ruth Valerio zit aan haar keukentafel, in het huis waar ze het afgelopen coronajaar werkte en leefde met haar jongste dochter. 'Als student werkte ik veel met daklozen, waarmee God mijn hart liet groeien voor mensen in nood. Toen ik het boek ‘Who’s Earth?’ las, werden mijn ogen geopend voor wat de Bijbel zegt over zorg voor de aarde. Je kunt niet zorgen voor mensen, besefte ik, zonder te zorgen voor de hele schepping. En daarover kun je in de Bijbel oneindig veel lezen.'

Het begint al in Genesis, waar God de hemel en de aarde schiep, vertelt Ruth enthousiast. 'Hij zag alles en zei dat het zeer goed was. God houdt van deze wereld. Zijn schepping is ontzettend waardevol voor hem. Dat moeten we weten. Want hoe kunnen we iets dat zo waardevol is voor God, vervuilen en stukmaken? In Kolossenzen 1:15-20 lees je dat alles door Jezus en voor Jezus is geschapen. Als volgelingen van Jezus kunnen wij daarom niet anders datgene dat Hij zo liefheeft koesteren en verzorgen.'

Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen

In Genesis lezen we ook al direct hoe onze relatie met de schepping brak. 'Omdat we sinds de zondeval onze rol als kinderen van God niet volledig kunnen vervullen, is de schepping een prooi van zinloosheid geworden, lezen we in Romeinen 8. Kijk naar de enorme milieurampen: de schepping zucht en lijdt, de aarde rouwt (Jeremia 4:28) door onze manier van handelen. Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen.'

Vooroplopen

De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat zichtbaar wordt wie Gods kinderen zijn, lezen we ook in Romeinen 8. Hoe kan het dan dat christenen niet echt vooroplopen als het gaat om duurzaamheid? 'Gebaseerd op het geloof dat God deze wereld heeft gemaakt, zouden wij inderdaad bekend moeten staan om onze duurzame levensstijl', knikt Ruth. 'Maar daar staan we niet bekend om. We maken onszelf net zo schuldig aan consumentisme, zonder ons daarbij af te vragen wat en wie we daarmee schade toebrengen. We zien geld en bezit als hoogste goed en focussen op ons eigen comfort, net als de rest van de samenleving.'

Een verklaring is dat de problemen simpelweg te groot of te ver weg lijken. 'We weten het ergens wel, maar zien de consequenties van de klimaatcrisis niet in ons dagelijks leven. Dus we duwen het opzij. ‘Iemand anders lost het wel op’, ‘de overheid moet dit doen’, ‘er komen wel nieuwe technologieën’, ‘ik kan toch niets doen’: de lijst is eindeloos. Onder sommige christenen speelt de theologie die zegt dat deze aarde wordt vernietigd en wij onze toekomst in de hemel zullen spenderen een rol. Wij moeten ons alleen richten op harten van mensen, is het devies.'

Er wordt voorspeld dat de klimaatcrisis zo’n 132 miljoen mensen terug de armoede in zal duwen

Daarmee gaan we volgens Ruth volledig voorbij aan die grote levensles waarvan zij als directeur bij Tearfund UK nog elke dag het levende bewijs ziet. 'We kunnen niet zorgen voor mensen, zonder te kijken naar de lucht die ze inademen, de zee waarin ze vissen en het land waarvan ze leven.' Zo’n 2 miljard mensen leven volgens de VN in droge gebieden, waar waterschaarste en woestijnvorming de toekomst onzeker maken. In de meest geïndustrialiseerde landen wordt 1 op de 4 doden toegeschreven aan vervuiling. 'Er wordt voorspeld dat de klimaatcrisis zo’n 132 miljoen mensen terug de armoede in zal duwen. Je kunt mensen dus niet helpen opstaan uit armoede, zonder na te denken over duurzaamheid.'

Als voorbeeld van hoe milieuproblemen en armoedeproblemen met elkaar verweven zijn, noemt Ruth het plastic probleem. 'Je denkt misschien: Ik scheid mijn plastic netjes, waarna de overheid het recyclet. Ik ben goed bezig! Maar in de UK wordt plastic lang niet altijd goed gerecycled. Soms wordt het verscheept naar ontwikkelingslanden, waarmee het hun probleem wordt. Een groot deel van de wereldbevolking heeft geen toegang tot goed afvalbeheer. Als jouw overheid stopt met afval ophalen, hoe zou jouw straat er dan uitzien over een maand, of een jaar? Er zou overal afval liggen. Het enige wat je kunt doen, is het verbranden. Dat is zo slecht voor je longen, dat het zelfs dodelijk kan zijn. Plastic deeltjes komen in het drinkwater terecht. Afvalhopen vormen broedplaatsen voor muggen, die ziekten als malaria verspreiden.'

Durf als kerkleiders aan jongeren te vragen om het voortouw te nemen

Jongeren voorop

Juist de kerk kan nog grote stappen maken als het gaat om zorg voor de aarde, vertelt Ruth. 'Vorig jaar publiceerden we het rapport ‘Burning down the house’. Daaruit blijkt dat 9 van de 10 christelijke jongeren in de UK zich zorgen maakt over het klimaat, maar dat slechts 1 op de 10 vindt dat de kerk genoeg doet op dit gebied. Als we jongeren willen blijven aantrekken en betrekken in de kerk, moeten onze kerkleiders horen wat zij te zeggen hebben en daar iets mee doen. Begin eens met het onderwerp bespreekbaar maken. Het moet vanzelfsprekend worden om in de kerk over zorg voor de schepping te praten. In prekenseries, workshops en Bijbelstudiegroepen. Durf als kerkleiders aan jongeren te vragen om hierin het voortouw te nemen.'

Niet alleen als kerk, maar ook als individuele christenen kunnen we iets doen. Ruth: 'Ik zeg altijd: ‘Standing in the GAP’: Giving, Acting, Praying. Met ons ‘geld’ kunnen we organisaties steunen die op dit gebied werken, zoals Tearfund. In ons eigen leven kunnen we ‘actie’ nemen door te kijken naar het voedsel dat we eten, de manier waarop we reizen, de energie die we verbruiken en het afval dat we genereren – en dan voornamelijk plastic. We kunnen onze stem gebruiken om de overheid op te roepen zich te houden aan de afspraken van het Parijsakkoord van 2015. En we kunnen ‘bidden’, dat er significante dingen veranderen in de manier waarop overheden en bedrijven werken. Gebed kan echt dingen veranderen, want God handelt als wij bidden.'

Goede reputatie

Dat rechtvaardigheid en duurzaamheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, is in de werkwijze van Tearfund terug te zien, legt Ruth uit. 'Neem het plastic voorbeeld. Onze projecten in landen als Pakistan, Haïti, Nigeria, Brazilie en Oeganda helpen gemeenschappen niet alleen schoner te worden, maar geven mensen ook bestaanszekerheid. We helpen mensen om plastic te hergebruiken en er producten van te maken die ze kunnen verkopen. Zo verbetert niet alleen de omgeving, maar ook de financiële situatie van de lokale bevolking.'

Waar Tearfund in Nederland in gesprek gaat met beleidsmakers om dit onderwerp op de agenda te krijgen, rammelt Tearfund UK aan de deuren van grote bedrijven, zoals PepsiCo, Coca Cola, Unilever en Nestle. 'We roepen hen op om minder plastic te gebruiken en minder uit te stoten. We gaan hierover met hen in gesprek, maar voeren ook campagne tegen hen, waarbij we onze supporters vragen om hen te e-mailen.'

Nog een belangrijke rol van Tearfund ziet Ruth in de verbinding van christenen en kerken wereldwijd. 'Daarmee wordt onze blik vanzelf verruimd. We zijn soms zo gefocust op ons eigen leven en onze eigen gemeenschap, dat we vergeten dat er een veel grotere wereld is. Tearfund onderwijst kerken en stelt klimaatissues aan de kaak. Daarbij benadrukken we de Bijbelse roep om rechtvaardigheid en zorg voor de wereld. Dankzij onze goede reputatie en ons uitgebreide netwerk, kunnen we kerken wereldwijd voorzien van tools om het verschil te maken.'

Veel kleine stapjes

Duizelt het Ruth nooit, als ze al die klimaatproblemen overal ter wereld ziet? 'Jarenlang was mijn motto: zet vele kleine stapjes in de juiste richting. Als je dan achteruit kijkt, zul je zien dat je toch ver bent gekomen. Ik ben overgestapt op een elektrische auto, heb zonnepanelen en ben overgestapt naar een groene energieleverancier. Ik was een grote vleeseter en eet nu grotendeels plantaardig. Juist omdat ik mijn eetpatroon stap voor stap aanpaste, raakte ik er langzaam aan gewend. Misschien mis je soms dingen, maar daardoor ontdek je dingen die veel beter zijn. Er is op culinair gebied een compleet nieuwe wereld voor mij opengegaan. Maak je geen zorgen over wat je niet kan doen, maar focus je op wat je wél kunt doen.'

Verliefd op de schepping

Uiteindelijk is duurzaamheid geen zaak van zware taken en verantwoordelijkheden, wil Ruth nog meegeven. “Dit is een zaak van relaties aangaan en je hart verbinden met de wereld om je heen. Daarom zou ik zeggen: ga naar buiten en word verliefd. Leer om van de wereld te houden, zoals God van Zijn schepping houdt. Dan raak je vanzelf geïnspireerd om iets te gaan doen. Duurzaamheid is dan geen theoretisch ding, maar een daad van liefde.”

Ruth Valerio is directeur Global Advocacy and Influencing bij Tearfund UK. De thema’s gerechtigheid en zorg voor je naasten zijn helemaal verweven in haar persoonlijke en maatschappelijke leven. Ze schreef de boeken L is for Lifestyle en Just Living. Ze spreekt op vrijdag 28 mei tijdens het grootste christelijke evenement rondom duurzaamheid in Nederland: GroenGelovig.

 

Geïnspireerd door de woorden van Ruth en wil jij ook in beweging komen voor Gods schepping? Meld je dan aan voor GroenGelovig, hét grootste christelijke evenement rondom duurzaamheid wat plaatsvindt op 28 en 29 mei. Tijdens een interactieve online bijeenkomst denken we samen met interessante sprekers na over hoe we herstel en recht kunnen brengen aan Gods schepping. Op zaterdag stel je je eigen programma samen en volg je verschillende - door jou gekozen - webinars. Ben je erbij?

Afbeelding
Duurzaamheid

Duurzaamheid

Duurzaam betekent: rekening houdend met andere mensen, de aarde, het klimaat en generaties na ons.
Gerelateerde content
Martine Vonk
Verhaal
Lees meer
28 september 2023

Wie verdient volgens jou de Martine Vonk prijs?

Tot vrijdag 6 oktober 2023 kun jij mensen en organisaties nomineren die zich inzetten voor een zorgzame omgang met de [...]
Lees meer
Bossen (shutterstock)
Verhaal
Lees meer
6 september 2023

Waarom duurzaamheid elke dag belangrijk is

Afgelopen dinsdag was het, zoals elke eerste dinsdag van september, Duurzame Dinsdag. Op deze dag krijgen honderden [...]
Lees meer
UlanGarbaMatta_2023.jpg
Verhaal
Lees meer
5 september 2023

Ulan: 'De kerk moet aansturen op een duurzame levensstijl'

Hoe krijg je kerken en overheden warm voor het maken vaan duurzame keuzes? In gesprek met Ulan Garba Matta, oprichtster [...]
Lees meer
Cornelis de Schipper
Blog
Lees meer
4 september 2023

Armoedebestrijding is niet enkel een project in het buitenland

Nederland vraagt per jaar meer van de aarde dan er beschikbaar is. Het is een berekening van het Global Footprint netwerk [...]
Lees meer
Rozemarijn van 't Einde
Verhaal
Lees meer
21 augustus 2023

Rozemarijn van ’t Einde: ‘Groen leven is geen doel op zich’

Rozemarijn van ’t Einde is theoloog en als geestelijk verzorger verbonden aan het Leger des Heils. Ze is gedreven door [...]
Lees meer
Afval upcyclen
Verhaal
Lees meer
9 augustus 2023

Upcycling: 5x creatief doen met ‘afval’

Afval weggooien, hoe moeilijk kan het zijn? Heel moeilijk, als je beseft wat voor leuke dingen je allemaal kunt maken van [...]
Lees meer
UlanGarbaMatta_2023.jpg
Verhaal
Lees meer
7 augustus 2023

Ulan: ‘Jongeren zijn op zoek naar verbondenheid’

Hoe krijg je jongeren warm voor het maken van duurzame keuzes? In gesprek met Ulan Garba Matta, oprichtster van een [...]
Lees meer
Don Ceder, Tweede-Kamerlid ChristenUnie
Blog
Lees meer
19 juni 2023

Don Ceder over wat bedrijven, politiek én consumenten kunnen doen tegen onrecht

Onze nieuwe columnist Don Ceder maakt zich als Tweede Kamerlid sterk voor een wet die rechtvaardig en duurzaam ondernemen [...]
Lees meer
Vaderdag duurzaam vieren
Blog
Lees meer
11 juni 2023

Vaderdag vieren? Met deze 7 tips doe je het duurzaam en eerlijk

Samen Vaderdag beleven, mét oog voor de schepping en je medemens? We helpen je graag op weg met deze tips, voor tijdens [...]
Lees meer
Droogte in beeld
Blog
Lees meer
15 mei 2023

Klimaataanpak moet nuchter en eerlijk

Welke stem krijgen de mensen die het meest lijden onder de gevolgen van klimaatverandering in de aanpak ervan? Kijk over [...]
Lees meer