Ook al ben je geen natuurliefhebber, je bent wél een onderdeel van een ecosysteem

Deze crisis raakt ons allemaal

Regelmatig ontmoet ik medechristenen die maatschappelijk erg actief zijn: mensen die handen en voeten geven aan de Bijbelse opdracht van naastenliefde. Ze doen bijvoorbeeld vrijwilligerswerk met ouderen of vluchtelingen of ze collecteren om de honger de wereld uit te krijgen. Prachtig! Maar wanneer ik hen vraag hoe zij zich voelen over de klimaatcrisis, over milieuvervuiling of over biodiversiteitsverlies, dan halen zij hun schouders op. Omdat ze niet zo “groen” zijn. Als diersoorten uitsterven is dat natuurlijk wel jammer, maar om er nou echt door geraakt te worden. ‘Mijn hart ligt meer bij het sociale, bij mensen’, zeggen ze dan.

Moeten we eerst een passie hebben voor “groen” voordat we ons laten raken door verschillende ecologische crises? Nee! Ook al ben je geen natuurliefhebber, je bent wél een onderdeel van wat ook wel een “ecosysteem” genoemd wordt: een gemeenschap waarin planten, dieren, mensen met elkaar verbonden zijn en van elkaar afhankelijk zijn. Als de schepping beschadigd raakt, raakt dat dus ook aan ons eigen leven. Het raakt aan medemensen. Het is niet alleen groen, het is ook sociaal.

De wereld zoals we die kennen, is gebaseerd op een klimaat dat past bij onze manier van leven

Opwarming van de aarde

Om klimaatverandering als voorbeeld te nemen: het is van cruciaal belang om te begrijpen wat het betekent als de aarde opwarmt. Wat is de impact van 1,5 graden, 2 graden of – waar we momenteel op afstevenen met ons huidige klimaatbeleid – zelfs 3 graden? Een klein verschil in temperatuur kan grote gevolgen hebben, net zoals bij onszelf wanneer we koorts hebben. De bottom line is: hoe meer opwarming, hoe onleefbaarder de aarde wordt. Dit is al gaande, denk aan de overstromingen in Libië afgelopen zomer. Een hele stad wordt weggevaagd. Duizenden mensen stierven er. Dit zal steeds vaker voorkomen en steeds erger worden.

De wereld zoals we die kennen, is gebaseerd op een klimaat dat past bij onze manier van leven. In Nederland hebben we – net als in vele andere landen – onze steden gebouwd op plekken die passen bij de huidige zeespiegel. Echter, opwarming betekent zeespiegelstijging, en zeespiegelstijging betekent overstromingen. Uiteindelijk zullen we in Nederland de strijd tegen het stijgende water moeten opgeven. Naar verwachting zullen grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Leiden en Haarlem onder water komen te staan. Overigens geldt dit voor veel meer steden ter wereld, waaronder Jakarta (10,8 miljoen inwoners in 2020), Ho Chi Minh (8,6 miljoen inwoners in 2020), Dar es Salaam (6,7 miljoen inwoners in 2020) en Londen (9,3 miljoen inwoners in 2020). Waar moeten al deze mensen naartoe?

Als christenen in westerse landen leven we alsof we meerdere planeten tot onze beschikking hebben

Onrecht 

Klimaatverandering betekent dat onze manier van “leven” verandert naar “overleven”. Uiteindelijk geldt dat voor iedereen ter wereld, maar in de eerste plaats zal dit het geval zijn voor de mensen in de armste gebieden ter wereld. Dat is trouwens nog een reden waarom ecologisch onrecht raakt aan sociaal onrecht. Klimaatverandering wordt namelijk grotendeels veroorzaakt door welvarende landen. Als christenen in westerse landen leven we alsof we meerdere planeten tot onze beschikking hebben en dragen we bovengemiddeld bij aan CO2-uitstoot en milieuvervuiling. Hoe kunnen we dit rijmen met onze Bijbelse opdracht om onze medemensen lief te hebben zoals onszelf?

In arme landen zijn miljarden mensen afhankelijk van hun eigen oogst. Klimaatverandering heeft lange periodes van droogte, overstromingen, modderstromen en hagelbuien tot gevolg, waardoor oogsten steeds vaker mislukken. Dit leidt tot hongersnood en de geschiedenis laat zien dat schaarste leidt tot conflict. Voormalig Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp waarschuwde laatst dat klimaatverandering de grootste bedreiging voor vrede is.

Klimaatrechtvaardigheid = naastenliefde

Er zijn nog meer, veel meer verbanden te leggen tussen “groen” en “sociaal”. Deze twee categorieën zijn zozeer in elkaar verstrengeld dat ze eigenlijk niet eens uit elkaar te halen zijn. “Klimaatrechtvaardigheid is naastenliefde” is dan ook een van de kernboodschappen van Micha Nederland dit jaar. Je hoeft geen passie voor de natuur te hebben om je druk te maken over klimaatverandering. Er is alleen maar naastenliefde voor nodig. Als jij je druk maakt over armoede, vluchtelingen of andere vormen van sociaal onrecht, dan ben je misschien wel “groener” dan je zelf denkt. 

Doe mee met de Micha zondag!

Wil je aan de slag met het thema Klimaatrechtvaardigheid = naastenliefde? Doe dan, samen met jouw kerk, mee aan de Micha Zondag op 15 oktober 2023 met als titel: ‘thuis op plaatsen zonder hoop’. 

Meer informatie

Afbeelding
Harmen Niemeijer - Tearfund 1.jpg

Over Harmen en Micha

Harmen Niemeijer is directeur van Micha Nederland, een netwerk van christelijke organisaties. Micha Nederland prikkelt christenen, kerken en organisaties om hun ogen niet te sluiten voor onrecht. Dit doet Micha o.a. door materialen te ontwikkelen waar kerken, (bijbel)kringen en mensen thuis mee aan de slag kunnen.

Afbeelding
Duurzaamheid

Duurzaamheid

Duurzaam betekent: rekening houdend met andere mensen, de aarde, het klimaat en generaties na ons.
Gerelateerde content
Moses staat voor een flatgebouw in Amsterdam Zuidoost. Hij kijkt lachend in de camera.
Verhaal
Lees meer
16 mei 2024

Moses Alagbe: ‘Kerk-zijn gaat over Jezus volgen en doen wat Hij deed’

Meer dan 2,5 miljoen mensen gaan in Nederland regelmatig naar de kerk. Zij geloven niet alleen in Jezus, maar ook in het [...]
Lees meer
Jurjen ten Brinke staat in een straat van een woonwijk in Amsterdam Noord. Hij kijkt lachend de camera in.
Verhaal
Lees meer
16 mei 2024

Jurjen ten Brinke: ‘We moeten onze omgeving bij de kerk betrekken.’

Meer dan 2,5 miljoen mensen gaan in Nederland regelmatig naar de kerk. Zij geloven niet alleen in Jezus, maar ook in het [...]
Lees meer
Simone staat in een woonwijk en kijkt lachend de camera in. Ze draagt een mintgroene top. Op de achtergrond zie je huizen en een fietspad.
Verhaal
Lees meer
15 mei 2024

Simone Verbree (34): ‘Kerk ben je zeven dagen per week, niet alleen op zondag’

Meer dan 2,5 miljoen mensen gaan in Nederland regelmatig naar de kerk. Zij geloven niet alleen in Jezus, maar ook in het [...]
Lees meer
Don Ceder portret 2022 - door Ruben Timman.jpg
Blog
Lees meer
13 november 2023

Zullen we stoppen met het dehumaniseren van de ander?

Volgens Don Ceder verandert er iets wanneer je iemand écht in de ogen aan durft te kijken. Menselijke waardigheid is [...]
Lees meer
Theodoor Meedendorp tijdens een dienst in Hoop voor Noord
Verhaal
Lees meer
18 oktober 2023

Hoe de kerk hoopvol kan blijven in de strijd tegen klimaatverandering

Last van schuldgevoel als het gaat over jouw duurzame keuzes? Volgens voorganger Theodoor Meedendorp kan de kerk een [...]
Lees meer
Jessy (60), wearing a shiny aqua top, stands in a maize field. Her village has been badly affected by hunger, flooding, poor crops, deforestation, and poor
Blog
Lees meer
4 oktober 2023

Waarom er geen tijd meer is voor klimaatcynisme

'We kunnen er al lang niet meer omheen. Klimaatverandering. De wereld warmt snel op en de gevolgen worden steeds duidelijker [...]
Lees meer
Burendag tuinieren
Verhaal
Lees meer
20 september 2023

Burendag: dit kun jij vandaag (en de rest van het jaar) doen voor jouw buurt

Zaterdag 23 september is het weer Burendag. In onze projecten werken wij via lokale kerken en lokale gemeenschappen. En met [...]
Lees meer
Bossen (shutterstock)
Verhaal
Lees meer
6 september 2023

Waarom duurzaamheid elke dag belangrijk is

Afgelopen dinsdag was het, zoals elke eerste dinsdag van september, Duurzame Dinsdag. Op deze dag krijgen honderden [...]
Lees meer
Cornelis de Schipper
Blog
Lees meer
4 september 2023

Armoedebestrijding is niet enkel een project in het buitenland

Nederland vraagt per jaar meer van de aarde dan er beschikbaar is. Het is een berekening van het Global Footprint netwerk [...]
Lees meer
Micha Zondag
Nieuws
Lees meer
13 augustus 2023

Micha Zondag 2023: klimaatrechtvaardigheid = naastenliefde

'Thuis op plekken zonder hoop.' Dat is dit jaar het thema van de Micha Zondag die dit jaar op 15 oktober plaatsvindt. Voor [...]
Lees meer