Vanwege mijn werk en rol bij Tearfund hebben vrienden, collega’s en kennissen in mijn omgeving de afgelopen weken gevraagd hoe ik aankijk tegen ‘het conflict’. De de-escalatie van de spanningen lijkt nog lang niet in zicht, en de humanitaire crisis neemt alleen maar toe. Mijn antwoord op de vraag is dat de context complex is, we nog geen projecten hebben in Israël en/of Gaza, dat ik van mening ben dat we solidair moeten zijn met slachtoffers aan beide zijden en dat we ons houden aan de kwaliteitstandaarden in onze sector, zoals hulp aan mensen die dat het meest nodig hebben, ongeacht hun afkomst of religie. 

Een strik

Afgezien van het intensieve contact dat we hebben met collega’s en kennissen in Libanon en Syrië, twee landen waar we wel werken, zou ik om dit antwoord nu een strik heen kunnen doen en vervolgens weer verder gaan met mijn werk in andere conflictgebieden. 

Relevantie van dialoog

En toch, vanuit mijn vakgebied lukt het me niet om de vragen in mijn hoofd tot zwijgen te brengen. Vragen over paralellen met andere landen die lijden onder langdurig conflict. Vragen over mijn eigen leven en hoe ik me verhoud tot mensen die andere standpunten (of kiesgedrag) hebben dan ik. Vragen over de relevantie van dialoog in kleine groepen en op gemeenschapsniveau. In de wirwar van deze vragen en gedachtenspinsels probeer ik me vast te houden aan wat Tearfund mij geleerd heeft in de afgelopen jaren via de hoopvolle situaties waarover we horen of die we hebben gezien.

We leven in een verontrustende tijd, maar het is niet hopeloos

De 'goeden' en de 'slechten'

In de periode 2005-2007 werkte ik samen met jongeren van verschillende etnische groepen in Zuid-Soedan en discussieerden we veel over stereotypering en de gevaren hiervan. Het aspect dat daar ter sprake kwam, is ook vandaag leidend in onze projecten gericht op vredesopbouw. Het gebruik van negatieve stereotypering van de ene groep en het ophemelen van de eigen groep leidt regelmatig tot framing van het conflict tussen de 'goeden’ en de ‘slechten’. Het verhardt verstoorde relaties en het leidt ertoe dat we ons niet meer verdiepen in het standpunt van de ander en niet meer zoeken naar welke overeenkomsten ons verbinden. 

Ontmoeten

Het ligt voor de hand, maar een eerste stap bij vredesopbouw is vaak het creëren van ruimte of gelegenheden waar verschillende groepen elkaar kunnen ontmoeten. In Irak vertelden mensen ons dat het voor hen de eerste keer was om iemand te ontmoeten met een andere religieuze en/of etnische achtergrond. In zo’n context is het uitzonderlijk om iemand te ontmoeten van buiten je eigen groep of is dit zelfs onmogelijk vanwege uitbarstingen van geweld tussen verschillende groepen.

Helen van trauma's

In een land als Congo betekende dit dat twee conflicterende dorpen van verschillende etnische groepen weer met elkaar in gesprek zijn en elkaars markten en feesten bezoeken. In Burkina Faso was het de eerste keer dat mensen uit verschillende religieuze achtergronden met elkaar in gesprek gingen. In Burundi en Nigeria zorgden deze ruimten voor het gezamenlijk helen van trauma’s onder verschillende conflicterende religieuze en politieke groepen. Bij andere ontmoetingen tussen mensen komen ook vaak de gewone menselijke basis verlangens en vragen naar voren: verlangen naar vrede, welzijn en veiligheid, praten over elkaars familie.

Vertrouwen

We leven in een verontrustende tijd, maar het is niet hopeloos. Als we kijken naar het conflict in het Midden-Oosten kunnen we vertrouwen hebben dat God zich op een grotere manier, een andere manier zal laten zien. Daarbij heeft Hij ervoor gekozen om ons Zijn handen en voeten op deze aarde te laten zijn. 

Relaties

Wat ik van mijn collega´s kan leren in al die landen waar wij samenwerken aan vredesopbouw, is dat we verhalen en beelden met elkaar moeten blijven delen zodat we elkaars ervaringen beter leren begrijpen. Dat geldt ook voor Nederland. Laten we persoonlijke relaties blijven aangaan met anderen en laten we elkaar blijven zien als medemens. 

Afbeelding
Agnes Schaafsma

Agnes Schaafsma is adviseur vredesopbouw, regiocoördinator Midden-Oosten en regiocoördinator Midden-, West- en Oost-Afrika bij Tearfund Nederland.

Afbeelding
Gerechtigheid

Justice

Recht doen is voor ons een opdracht van God. Door te bouwen aan een beweging van rechtbrengers werken we aan verandering.
Gerelateerde content
Kalongo Rwabikanga kerst
Verhaal
Lees meer
29 november 2023

Kalongo verloor 13 familieleden op een dag: 'Boos blijven is niet het antwoord'

Waar hoop jij op deze kerst? Misschien wel op vallende sneeuwvlokjes, een goed gevulde tafel vol familie en vrienden, of [...]
Lees meer
Vulkaan Bromo op Java
Blog
Lees meer
18 november 2023

Religie gaat niet over vechten, het gaat over vrede

Religie is een bron voor conflicten en een te gevoelig onderwerp dat je maar beter kan vermijden? Collega Matthijs van [...]
Lees meer
Inwoners van het dorp Lengabo in Oost-Congo
Verhaal
Lees meer
16 november 2023

‘Ik heb ontdekt dat we allemaal een bijdrage kunnen leveren aan vrede’

Bovenstaande uitspraak is van één van de deelnemers aan ons project in Congo. Tearfund werkt in gebieden die te maken hebben [...]
Lees meer
De stad Goma in Congo - DRC
Verhaal
Lees meer
15 november 2023

Bouwen aan vrede in Congo: een wonder in een complexe omgeving

In een aantal landen werken wij aan vredesopbouw. Zo ook in de Democratische Republiek Congo, waar Ildephonse Niyokindi [...]
Lees meer
Opvang in een Congolese kerk
Verhaal
Lees meer
13 november 2023

Kerk-zijn in situaties van crisis of conflict

Als lokale kerk omzien naar je omgeving en verandering brengen, dat is een belangrijk uitgangspunt van Tearfund. En we zien [...]
Lees meer
Oeganda samenkomst Ogongora
Verhaal
Lees meer
3 juli 2023

De cruciale rol van de kerk bij vredesopbouw

Dat Tearfund gelooft in de kracht van de lokale kerk, wist je waarschijnlijk wel! Maar dat we zelfs van de kerk op aan kunnen [...]
Lees meer
Riziki en Elisee
Verhaal
Lees meer
24 mei 2023

Zo strijden kerken in Congo voor gelijkwaardigheid tussen man en vrouw

Geweld is in de Democratische Republiek Congo (DRC) helaas aan de orde van de dag en je komt het tegen in alle lagen van de [...]
Lees meer
Interreligieuze samenwerking
Verhaal
Lees meer
29 April 2021

Religie als ‘motor van verandering’ voor meer vrede en gelijkheid

Religieuze gemeenschappen kunnen een motor van verandering in de samenleving zijn, onder meer door geweld en discriminatie [...]
Lees meer