Jan (82) in beweging voor het vergeten Zuid-Soedan

‘Ik kijk terug met een heel tevreden gevoel,’ vertelt Jan over de sponsortocht die hij op de fiets aflegde van Denemarken tot Spanje. ‘Niet alleen omdat ik het gehaald heb, maar vooral omdat ik onderweg op momenten de nabijheid van de Heer heb ervaren. Niet altijd op een manier die je makkelijk kunt uitleggen, het was een gevoel, zonder dat ik zweverig wil overkomen. Eén keer was het wel heel duidelijk.’

Hij vertelt over een moment waarop hij verdwaald was in een bos. ‘Ik wist niet meer welke kant ik op moest. Ik bad: ‘Heer, zeg het maar, want ik weet het niet meer.’ Ik was al een kwartier aan het ronddolen. Toen koos ik een richting en ineens pakte de tomtom het signaal weer op. Dat zijn momenten waarin je de nabijheid van God ervaart. Heel bijzonder.’

Warm bad

Naast die geloofsmomenten zijn het vooral de ontmoetingen onderweg die Jan hebben geraakt. Zo herinnert hij zich een warm welkom in de Deense stad Jelling. ‘Ik werd uitgenodigd om mee te gaan naar een studieavond van een kerk, een lezing van een professor. Ik kwam daar binnen als vreemde, maar daar te zijn voelde als een warm bad.’

Die ontmoeting had onverwachte gevolgen: de gastvrouw organiseerde dat Jan na de lezing iets mocht vertellen over zijn fietstocht en spontaan werd er een inzameling onder hen gehouden. Het leverde een mooi bedrag op voor de sponsoractie. ‘Dat vond ik zo waardevol. En eigenlijk was dat ook mijn opzet geweest: dat ik via kerken mensen kon bereiken en motiveren.’

Koelkast en wasmachine

In de voorbereiding voor zijn fietstocht had Jan een route gepland langs verschillende kerken die hem zouden helpen bij de overnachtingen. Dat bleek echter lastig te organiseren, maar toch leidde dat juist ook tot onverwachte deuren die open gingen. ‘In Duitsland logeerden mijn vrouw en ik bij mensen die we vooraf niet kenden. Ze zeiden: de koelkast staat daar, de wasmachine is daar. Voel je vrij om daar gebruik van te maken. En ze nodigden ’s avonds mensen uit om over mijn actie te vertellen en geld in te zamelen. Niet via een kerk, maar gewoon op persoonlijke titel. Dat vond ik heel bijzonder.’

Koffiebar

Ook in Nederland, bijvoorbeeld in Emmen, werd Jan hartelijk ontvangen. ‘Een man uit de Baptistenkerk herkende mij nog van vroeger, van een koffiebar in Winterswijk. En hij regelde een logeeradres voor mij. Zulke dingen doen je echt goed.’ Evenzo werd Jan in Veldhoven en het Belgische Diest met open armen ontvangen.

Bezorgd

Niet iedereen reageerde meteen enthousiast op zijn plan om van Noord-Europa naar Zuid-Spanje te fietsen. ‘Mijn dochter en schoondochter sprongen tegen het plafond, bij wijze van spreken. Ze waren vooral bezorgd. Mijn zoons waren iets milder, maar ook zij vonden het spannend. Maar vanuit onze vriendenkring kreeg ik veel positieve reacties. ‘Ik wou dat ik dat nog kon,’ zeiden ze. En dat ik het deed voor een goed doel, maakte veel los.’

Goed idee

Zijn vrouw Dickie stond er volledig achter. ‘Zij zei meteen: ‘Goed idee, schat. Doe maar lekker.’ Ze vond de route Kaapstad-Noordkaap geen goed idee, maar Bergen-Barcelona wel. Weet je, ze kent me inmiddels zestig jaar. En het was niet alleen een gezamenlijk besluit, maar ook een gezamenlijk project. Ik mag dan wel in de picture hebben gestaan, Dickie speelde een cruciale rol op de achtergrond. Met de auto reed ze mee, telkens in de buurt, vaak overnachtend op campings of zelfs samen bij gastgezinnen. Zonder haar had ik het niet kunnen doen.’

Zuid-Soedan

Wat Jan dreef, was het verlangen iets te betekenen voor een land dat vaak buiten beeld blijft. ‘Zuid-Soedan kwam vorig jaar zomaar in mijn gedachten. Er was geen directe aanleiding, maar wel een diep besef: dit land krijgt nauwelijks aandacht. En toch is er zoveel nood: oorlog, overstromingen, mensen op de vlucht. Het raakte me.’

De keuze voor Zuid-Soedan viel ook op bij anderen. ‘Wat ik merkte is dat mensen juist daarom gaven. Omdat het niet voor Oekraïne of Gaza was, maar voor een vergeten land. Dat mensen dachten: ‘Ja, dit verdient ook onze aandacht.’ Dat vond ik hoopgevend.’

Geloof

De hele tocht stond voor Jan in het teken van geloof. Zijn drijfveer? Galaten 6:10 waar staat: ‘Laten we dus, zolang we de gelegenheid hebben, goed doen aan allen, vooral aan onze geloofsgenoten.’ Jan: ‘Dat is voor mij altijd een leidraad geweest. Sinds mijn 28e heb ik in de hulpverlening gewerkt. En dit past daar helemaal bij. Het gaat om openstaan voor de ander, bewust uit je comfortzone stappen.’

En dat is precies wat Jan ook anderen wil meegeven. ‘We hoeven niet allemaal van Denemarken naar Spanje te fietsen. Maar wel dat je in beweging komt. Dat je durft te vragen: wat kan ik doen voor een ander? Kun je iets buiten je eigen veilige bubbel doen? Dat is de oproep.’

Niet voor niets

Hoewel het werk in Zuid-Soedan zwaar en complex is, wordt Jan daar niet moedeloos van. ‘Nee, ik heb perspectief. Uiteindelijk, als de Heer terugkomt, wordt gerechtigheid gedaan. Aan al die mensen. De Heer doet recht aan alle volkeren. Dat laat ik aan Hem over. Maar ik weet dat wat ik doe, niet voor niets is.’

De sponsoractie heeft € 11.400 opgehaald voor het werk van Tearfund in Zuid-Soedan. ‘Ik ben dankbaar,’ zegt Jan. ‘Dankbaar dat mensen het hebben gehonoreerd. Dat je niet voor niets gefietst hebt. Dat de boodschap overkomt. En als ik dit op mijn 82e nog kan… wat kun jij dan doen?’