
Op 29 oktober vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Over de vraag `Voor wie stem jij?’ schreef collega Manuel Voordewind deze column!
Een miljoen Rohingya leven in door prikkeldraad omheinde kampen in Cox’s Bazar, Bangladesh. Eén van hen is Sayad, zijn portret staat hierboven. Samen met z’n familie vluchtte Sayad uit Myanmar nadat in zijn dorp soldaten ’s nachts eropuit gingen om mensen te vermoorden. De vlucht duurde zo’n vijf dagen. Ze trokken door de jungle, staken veel rivieren over en aten dagen niets. Inmiddels wonen ze al een paar jaar in een kamp in Cox’s Bazar.
Op 29 oktober mogen we in Nederland weer naar de stembus. Een belangrijk moment voor onze democratie, waarop we ons persoonlijk mogen uitspreken over de koers van ons land. Maar het is ook een periode waarin politieke standpunten vaak ongenuanceerd worden verkondigd en onderlinge samenwerking uit beeld verdwijnt.
Verkiezingen zijn vaak een weerspiegeling van welk moreel er leeft in de samenleving. Daarom vraag ik me af: hebben we nog oog voor ‘de ander’ of zijn we alleen maar bezig met onze eigen portemonnee? Durven we onze oogkleppen nog af te zetten om ons perspectief te verbreden? Of zijn we vooral gericht op ons eigen welzijn?
Hoe verfrissend zou het zijn om deze campagne in te gaan met een oprechte zoektocht naar een gedeeld welzijn voor eenieder? Wat als we medemenselijkheid als leidend perspectief hanteren? Dat overstijgt partijpolitiek én landsgrenzen. Want ook al stemmen we voor nationale verkiezingen, de keuzes die we maken hebben gevolgen die reiken tot ver buiten ons directe zichtveld. Denk aan klimaatbeleid, ontwikkelingssamenwerking en eerlijke internationale handel. Thema’s die in het debat waarschijnlijk onderbelicht zullen blijven, maar wereldwijd veel betekenen. Juist voor mensen die op 29 oktober geen stem hebben.
Stemmen met oog voor wie geen stem heeftBij het maken van je keuze kan het daarom helpend zijn om, naast de vraag ‘Wat wil ik?’, óók te reflecteren op de vraag: ‘Voor wie stem ik?’ Kun je stemmen met het oog op de kwetsbare, de uitgeslotene, de stemloze? Kun je ook stemmen voor zijn of haar welzijn? Een stem in het stemhokje gaat dus per definitie over meer dan enkel jezelf. Het gaat over jouw relatie tot ‘de ander’.
Die zoektocht naar verbinding is geen abstract ideaal. We zien dit vanuit ons werk in vele contexten gebeuren, bijvoorbeeld in Ethiopië. In een regio waar religieuze spanningen jarenlang leidden tot wantrouwen en geweld, ontstonden via één van onze programma’s verrassende samenwerkingen. Christelijke en islamitische gemeenschappen die elkaar lange tijd naar het leven stonden, vonden nieuwe manieren om elkaar te zien. Religieuze leiders zochten de dialoog, jongeren werden vredesambassadeurs. En waar conflict was, groeide vertrouwen.
Stemmen is meer dan een bolletje rood kleuren.
Stel je het even voor: een imam en een priester, beiden in traditionele kledij, samen rijdend op een bromfiets door het dorp. Een hoopvol beeld én de realiteit vanuit één van onze projecten. Geen politiek statement, geen grootse woorden. Alleen een menselijk gebaar. Het laat zien dat verschillen niet hoeven te verdelen. Waar actief wordt gezocht naar verbinding van mens tot mens, ontstaat ruimte. Ruimte voor de ander om tot bloei te komen en daarmee voor de samenleving om te floreren.
Die vorm van medemenselijkheid kunnen we in Nederland volgens mij goed gebruiken. Polarisatie verdwijnt immers niet vanzelf. Het vraagt moed om te luisteren, om te zien, en om een open houding. Ook richting mensen die anders denken dan jij. Het vraagt om het betrekken van groepen die vaak buiten beeld blijven. En om alertheid: waakzaam zijn voor politici die tegenstellingen bewust aanwakkeren voor eigen gewin.
Stemmen is meer dan een bolletje rood kleuren. Het is een keuze voor de wereld waarin we willen leven. Een wereld waarin verschillen ons niet langer verdelen, maar verrijken. Waar dialoog en verbinding ruimte krijgen. Zie je het al voor je: Timmermans en Yeşilgöz samen op een brommer, rijdend door de Haagse binnenstad.
Stemmen vanuit medemenselijkheid vraagt moed, maar biedt ruimte, verbindt en bouwt aan een betere wereld. En uiteindelijk zijn we daar zelf ook het meest bij gebaat. Dus vraag ik je, met 29 oktober in zicht: Voor wie stem jij?
Manuel Voordewind, politiek adviseur bij Tearfund